ارمغان تسلیحاتی برجام بی‌رمق
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، در سال پنجم اجرای برجام روز یکشنبه ۲۷ مهرماه ۱۳۹۹ زمان پایان محدودیت‌های تسلیحاتی و نیز مسافرتی ۲۳ شخص حقوقی ایران است.
به گزارش ایسنا، بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، بر مبنای دوره‌های زمانی پنج، هشت و ده ساله پس از تاریخ قبول توافق برجام و نه تایید شورای امنیت، تحولاتی ایجاد خواهد شد. از این رو در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ که برابر با ۲۷ مهرماه ۱۳۹۹ است، سال پنجم قبول توافق برجام محقق خواهد شد و بر همین مبنا در این تاریخ دو تحول مهم لغو محدودیت‌های تسلیحاتی ایران و لغو محدویت‌های مسافرتی برخی اشخاص حقیقی ایران اتفاق می‌افتد.
تحریم‌های تسلیحاتی ایران از اوایل سال ۱۳۸۶ در قطعنامه ۱۷۴۷ تحتالشعاع برنامه هسته‌ای ایران به طور محدود وارد شد و بعد از آن در قطعنامه‌های بعدی این تحریم‌ها ولو محدود مورد تایید قرار گرفت، اما با قطعنامه ۱۹۲۹ در سال ۱۳۸۹ تحریم‌های گسترده تسلیحاتی علیه ایران اعمال شد.
در چند ماه گذشته دولت آمریکا با وجود خروجش از توافق هسته‌ای در می ۲۰۱۸، با نزدیک شدن به پایان تاریخ لغو خودکار تحریم تسلیحاتی ایران در ۱۸ اکتبر (۲۷ مهر) تلاش کرد تا این مساله را به شکل‌های مختلف لغو کند. ترامپ فکر می کرد با خروج عجولانه و بدون پشتوانه بین‌المللی‌اش از توافق هسته‌ای توانسته آن را از بین ببرد اما بعد از دو سال هر چند که این توافق در بخش‌های زیادی دیگر اجرا نمی‌شد اما در همان بخش‌های اندک عصبانیت ترامپ و دستگاه سیاست خارجی‌اش را برانگیخت.
علاوه بر این همراهی نکردن بیسابقه اکثریت اعضای شورای امنیت با آمریکا در اعمال تحریم علیه ایران یا از بین بردن برجام بیش از پیش او را در این وادی تنها و عصبانی کرد. این در حالی است که ترامپ در روزهای کرونایی حاکم بر جهان و کشورش در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در نوامبر، روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد.
ترامپ برای دو بار سعی کرد از مسیر شورای امنیت و با ارایه یک پیش‌نویس قطعنامه جدید، قطعنامه ۲۲۳۱ را به نحوی ملغی و بی اثر کند اما اعضای شورای امنیت یک صدا از این اقدامات پیروی نکردند. در همین راستا آمریکا تلاش کرد با ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای، محدودیت‌های تسلیحاتی ایران که موضوع بند ۵ ضمیمه (ب) و شق ب بند ۶ ضمیمه (ب) قطعنامه ۲۲۳۱ است را مجدد تمدید کند اما این پیش نویس، تصویب نشد.
ترامپ تهدید کرد که اگر این پیش نویس تصویب نشود از مکانیسم اعمال دوباره تحریم‌ها که در توافق هسته‌ای برای اعضای برجام درنظر گرفته شده است، استفاده خواهد کرد. موضوعی که باز هم با مخالفت اکثریت کشورهای عضو شورای امنیت به جز یک کشور کوچک، دومینیکن مواجه شد. ۱۳ کشور عضو شورای امنیت اعم از اعضای دائم و غیردائم این شورا در نامه‌های جداگانه به رئیس شورا بر غیرقانونی بودن اقدام آمریکا صحه گذاشتند و آن را رد کردند.
بعد از آن آمریکا یک جانبه و با استفاده از قدرتش در ۳۰ شهریور (۲۰ سپتامبر) در ابلاغیه‌ای، بازگشت قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت درباره ایران که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ لغو شده‌اند را اعلام کرد. این ابلاغیه با مخالفت ایران و کشورهای عضو شورای امنیت که در میان آنها اعضای باقیمانده در برجام حضور دارند مواجه شد. آنها اعلام کردند که اقدام آمریکا مشروع نیست و او با توجه به خروج رسمی از برجام، اهلیت انجام چنین کاری را به عنوان یک عضو مشارکت کننده در توافق هسته‌ای ندارد.
با این وجود، آمریکا با اعمال تحریم علیه تعدادی از افراد و مقامات هسته‌ای و نظامی و در مرحله بعد تحریم ۱۸ بانک و نهاد مالی ایران به نوعی در تلاش است تا اسنپ بک را یک جانبه و در سطح ملی از سوی خود اجرا کند. این اقدامات هر چند برای ایران به لحاظ اقتصادی و به ویژه در حوزه کالاهای بشردوستانه دشواری های زیادی را ایجاد کرده است اما مهمترین هدف آمریکا که فسخ برجام و مذاکره بر سر توافقی جدید بوده را محقق نکرده است.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ برخی تعهدات در برجام در زمان بندی مشخص پنج، هشت و ده ساله اجرایی می شوند. برای تعیین تاریخ دقیق اجرای این تعهدات، تاریخ قبول برجام که ۹۰ روز پس از تایید برجام در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ است یعنی در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۵ تعیین می شود. بر همین مبنا باید گفت که ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهر ۱۳۹۹) پنجمین سال اجرایی شدن برجام است و بر همین اساس تعهدات مندرج در برجام باید محقق شود. در این تاریخ، دو تحول مهم در خصوص محدودیت‌های تسلیحاتی ایران و محدویت‌های مسافرتی برخی اشخاص حقیقی اتفاق می‌افتد.
ظریف: سلاح در ایران برای دفاع است
وزیر امور خارجه در توئیتی اظهار کرد: ما ایمان داریم که امنیت با اراده ملت ما و خودکفایی‌اش محقق می‌گردد. اهداف ما همیشه صلح‌آمیز و دفاعی است.
محمدجواد ظریف در توییتی نوشت: براساس قطعنامه ۲۲۳۱ امروز تحریم‌های تحمیلی علیه تسلیحات در کشورم به طور خودکار پایان می‌یابد. عجیب نیست که با تجهیز کورکورانه به سلاح مخالف باشیم.
از آن رو که سلاح در ایران برای دفاع است، برخلاف عملکرد دیگر کشورها، نه جنگ به راه انداخته و نه سبب فساد می‌شود. ما ایمان داریم که امنیت با اراده ملت ما و خودکفایی‌اش محقق می‌شود. اهداف ما همیشه صلح‌آمیز و دفاعی است.
از روز یکشنبه، تجارت اسلحه ایران نیازی به موافقت قبلی شورای امنیت ندارد
نماینده ایران در سازمان ملل گفت: از روز یکشنبه، تجارت اسلحه ایران نیازی به موافقت قبلی شورای امنیت ندارد.
مجید تخت روانچی در صفحه توئیترش نوشت: ۵ سال پس از روز تصویب برجام - و مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ – محدودیت‌های غیرقانونی تسلیحاتی علیه ایران اکنون خاتمه یافته است. از امروز، تجارت اسلحه ایران نیازی به موافقت قبلی شورای امنیت ندارد. آمریکاسعی کرد مانع این امر شود، ولی شکست خورد؛ چراکه شورا تلاش‌های آمریکا را مردود دانست.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، بر مبنای دوره‌های زمانی پنج، هشت و ده ساله پس از تاریخ قبول توافق برجام و نه تایید شورای امنیت، تحولاتی ایجاد خواهد شد. از این رو در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ که برابر با ۲۷ مهرماه ۱۳۹۹ است، سال پنجم قبول توافق برجام محقق خواهد شد و بر همین مبنا در این تاریخ دو تحول مهم لغو محدودیت‌های تسلیحاتی ایران و لغو محدویت‌های مسافرتی برخی اشخاص حقیقی ایران اتفاق می‌افتد.
وزارت خارجه کشورمان نیز در بیانیه‌ای در همین رابطه اعلام کرد: لغو محدودیت‌های تسلیحاتی و ممنوعیت مسافرتی بگونه‌ای طراحی شده است که خودکار بوده و به هیچ اقدام دیگری نیاز ندارد. این مهم پس از مذاکرات نفس‌گیر و با پیش‌بینی دقیق از امکان نقض تعهد از سوی یک یا چند طرف دیگر برجام به دست آمد. همین روش برای پایان محدودیت‌های موشکی در سال ۱۴۰۲ (۲۰۲۳) و نیز پایان کامل پرونده هسته‌ای در شورای امنیت در سال ۱۴۰۴ (۲۰۲۵) هم پیش‌بینی شده است.
بنابراین جمهوری اسلامی ایران می‌تواند هرگونه سلاح و تجهیزات لازم را از هر منبعی، بدون محدودیت قانونی و صرفاً براساس نیازهای دفاعی خود تهیه کند و همچنین می‌تواند بر مبنای سیاست‌های خود تسلیحات دفاعی صادر کند. در اینجا باید این نکته مورد تاکید واقع شود که سنگ بنای سیاست خارجی ایران رد سلطه و فشار در هر شکل آن است. از این رو، تحمیل هرگونه محدودیت در هر زمینه‌ای – از جمله مالی، اقتصادی، انرژی و تسلیحاتی – هیچگاه از جانب ایران به رسمیت شناخته نشده است.
ایران؛ استقلال دفاعی-نظامی بعد از سال‌ها تحریم تسلیحاتی
رسانههای خارجی با اشاره به لغو تحریم تسلیحاتی سازمان ملل که به ایران اجازه خرید سلاح میدهد به دستیابی جمهوری اسلامی ایران به استقلال در حوزه دفاعی و نظامی و حریص نبودن آن برای خرید تسلیحات خارجی غیرضروری اشاره کردند.
بنا به ضمیمه ۵ برجام و ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ مبنی بر اتمام تحریم تسلیحاتی ایران در پایان سال پنجم، تحریم تسلیحاتی ایران از امروز ۱۸ اکتبر (۲۷ مهرماه) به پایان رسید.
خبرگزاری انگلیسی رویترز در این زمینه نوشت: ایران میگوید تحریم تسلیحاتی سازمان ملل لغو شده است و به این کشور اجازه خرید سلاح میدهد. تهران میگوید سلاحهای کشتار جمعی در سازوکار دفاعی این کشور جایی ندارد.
این رسانه افزود: ایران اعلام کرده که اکنون برای خرید سلاح جهت تامین نیازهای دفاعی خود آزاد است.
تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران روز یکشنبه لغو شد.
بیبیسی نوشت: با لغو تحریم تسلیحاتی ایران، این کشور قادر به خرید و فروش سلاح خواهد بود.
این رسانه در گزارشی تحت عنوان «استقبال ایران از پایان تحریم تسلیحاتی سازمان ملل» نوشت: تلاش‌های دولت آمریکا در مرداد ماه برای جلب حمایت اعضای شورای امنیت از تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران شکست خورد. دولت ترامپ علیرغم خروج از برجام اصرار دارد از طرفهای قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل است و درنتیجه می‌تواند تحریم‌ها را بازگرداند.
واشنگتن گفته تصمیم دارد به طور یکجانبه تقریبا همه تحریم‌ها سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند؛ استدلالی که سایر اعضای برجام آن را رد کردهاند.
تارنمای دویچه وله آلمان در بازنشر گزارش رویترز تیتر زد: ایران میگوید تحریم تسلیحاتی این کشور لغو شده است و این کشور اجازه دارد تسلیحات خریداری کند.
در این گزارش آمده است: ظریف این روز را روزی مهم برای جامعه بینالمللی توصیف کرد و گفت جهان در برابر تلاش‌های بدخواهانه آمریکا برای حفظ قطعنامه شورای امنیت و توافق هسته‌ای مقاومت کردند.
خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس گزارش داد: به رغم مخالفت آمریکا تحریم تسلیحاتی ایران به پایان رسید.
این گزارش افزود: در تحریم تسلیحاتی یک دهه گذشته سازمان ملل ایران حق خرید سلاحهای خارجی مانند تانک و جنگنده را نداشت که این تحریم‌ها روز یکشنبه طبق برنامه و بر اساس توافق هسته ای این کشور با جهان و به رغم مخالفتهای ایالت متحده لغو شدند.
دیدگاه تان را بنویسید