6 رئیس جمهوری که هرگز به مقصد نرسیدند+ جزئیات

شهادت ابراهیم رئیسی بر اثر سقوط بالگرد، یادآور خاطرات سوانح هوایی است که پیش از این در ایران و جهان رخ داده است.

روز دوشنبه 31 خرداد خبری تلخ ایران را در شوک فرو برد؛ سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان در پی سانحه سقوط بالگرد به شهادت رسید. این اتفاق تلخ اما برای اولین بار در سپهر تاریخ ایران رخ نداده است و پیش از این هم شاهد وقوع چنین حوادث ناگواری بوده ایم.

در 5 دهه اخیر نزدیک به 130 سانحه هوایی منجر به سقوط در آسمان ایران رخ داده است که در فهرست جانباختگان این سوانح در کنار شهروندان عادی ایرانی نام  برخی از چهره مهم سیاسی، فرهنگی، اقتصادی ایران نیز به ثبت رسیده است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین سوانح تلخ هوایی برای سیاسیون ایران در 45 سال اخیر می پردازیم.

شهادت جهان‌آرا و نامجو

درهفتم  مهرماه ۱۳۶۰ و پس از موفقیت نیروهای نظامی ایران در عملیات ثامن الائمه، جمعی از فرماندهان ارشد نظامی و نیز چند چهره غیرنظامی، در پرواز هرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش عازم پایتخت بودند، که در میانه راه، هواپیمای حامل آنها در منطقه کهریزک سقوط کرد و بر اثر این حادثه یوسف کلاهدوز قائم مقام سپاه و ولی‌الله فلاحی جانشین ستاد مشترک ارتش، جواد فکوری وزیر پیشین دفاع، موسی نامجو وزیر دفاع وقت و محمد جهان‌آرا فرمانده شاخص سپاه جان باختند.

شهادت نماینده رهبری در سپاه

اول اسفند ۱۳۶۴، یک فروند اف۲۷ فرندشیپ در ۲۵ کیلومتری شمال اهواز، مورد حمله قرار گرفت و سقوط کرد. حدود ۵۰ تن سرنشینانش هم به شهادت رسیدند. این هواپیما حامل فضل‌الله محلاتی نماینده رهبری در سپاه و به همراه جمعی از نمایندگان مجلس و قضات عالی رتبه همچون عنایت الله احمدی، سید ابولقاسم ارشادی، احمد انصاری،  سید حسن شاهچراغی و....بود.

جانباختن فرمانده نیوری هوایی ارتش

منصور ستاری ۱۵ دی ۱۳۷۳ فرمانده نیروی هوایی ارتش در سانحه سقوط هواپیما در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی شهید بهشتی اصفهان به همراه افسران بلندپایه نیروی هوایی؛ علیرضا یاسینی (معاون هماهنگ‌کننده و رئیس ستاد نیروی هوایی)، مصطفی اردستانی (معاونت عملیات نیروی هوایی) به همراه 9 سرنشین دیگر هواپیما جان باختند. همچنین در یازده اسفند 78بالگرد نیروی انتظامی در دریاچه مهارلو فارس سقوط کرد و سرتیپ یوسف رضا ابوالفتحی فرمانده انتظامی فارس درگذشت.

جانباختن وزیر راه خاتمی

در حالیکه دولت اول سیدمحمد خاتمی هنوز به پایان نرسیده بود؛  رحمان دادمان وزیر راه و ترابری به منظور افتتاح فرودگاهی در ۲۷ اردیبهشت سال ۱۳۸۰ عازم گرگان میشود اما هواپیما در ساری سقوط کرده  و دادمان به همراه برخی از مسئولان همچون حسن دهگان  و محمد جعفر بهرامی معاونان وزیر، ارسلان راحمی مدیر کل روابط عمومی، رضا قلی رستمی مدیر عامل شرکت مترا،جلیل رشیدی رئیس اداره فنی سازمان بنادر و کشتیرانی کشور،محراب حقگو چروده معاون فنی سازمان بنادر و کشتیرانی کشور، محمدرضا متقالچی مدیر کل ساخت و توسعه فرودگاه‌های کشور،علیرضا راهی کارشناس روابط عمومی،قربانعلی قندهاری نماینده حوزه گرگان و آق قلا؛غلامعلی هزارجریبی  نماینده حوزه گرگان و آق قلا،عظیم گل نماینده حوزه بندر ترکمن و کردکوی و گمیشان و بندرگز،اترک طیار نماینده حوزه گنبدکاووس،علی کوهساری  نماینده حوزه آزادشهر و رامیان، محمد صادق صادقی  نماینده حوزه علی‌آباد کتول،مهندس حاج سید منصور حسینی نماینده حوزه مینودشت و گالیکش و کلاله و مراوه تپه،معمی هلاکو عضو هیئت مدیره شرکت بالاست راه‌آهن و نماینده سابق آزادشهر و گنبدکاووس جانباختند.

چند حادثه مهم دیگر

در 14  آذر سال 84 هواپیمای سی 130 ارتش ایران در تهران سقوط کرد و بیش از 110 نفر از جمله جمعی از خبرنگاران و فرماندهان ارتش در این حادثه جانباختند.

۱۹در  دی سال ۱۳۸۴ نیز یک هواپیمای فالکن-۲۰ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شمال غرب ایران سقوط کرد و تعدادی از مقامات ارشد سپاه، از جمله احمد کاظمی، فرمانده نیروی زمینی سپاه، کشته شدند.

در 5 اسفند 1385 سعید قهاری از فرنماندهان ارشد سپاه در سقوط بالگرد جان باخت.

آنانی که زنده ماندند

در 45 سال اخیر برای برخی از مقامات عالی رتبه کشور در سفرهای هوایی حوادثی رخ داد که آنان از این حوادث جان سالم به در بردند. از جمله این حوادث می‌توان به سانحه برای هلی‌کوپتر ابوالحسن بنی‌صدر 24 مرداد 1359و همچنین هلی‌کوپتر محمود احمدی‌نژاد در خرداد 1392 اشاره کرد.

سقوط بالگرد حامل وزیر ورزش وقت در شهر بافت کرمان در چهارم اسفند ماه 1401 که منجر به صدمه شدید حمید سجادی شد، از دیگر موارد مهم در این باره است.

چهره‌های جهانی که در سانحه هوایی جان باختند

اما جهان هم کم از این حوادث به خود ندیده است و در طول تاریخ کشورهای مختلفی شاهد درگذشت مقامات رسمی خود بوده اند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

داگ هامرشولد، دیپلمات سرشناس سوئدی که از او به عنوان دومین دبیر کل سازمان ملل متحد یاد می‌شود در تاریخ ۱۸ سپتامبر ۱۹۶۱ بر اثر سقوط یک هواپیمای مسافربری در زامبیا کشته شد.

سامورا ماچل، رئیس جمهوری موزامبیک هم ۱۹ اکتبر ۱۹۸۶ در سانحه سقوط هواپیما جان باخت. او با یک فروند جت مسافربری توپولف تو-۱۳۴ ساخت شوروی در حال پرواز بود که خدمه آن نیز اهل شوروی بودند.

محمد ضیاءالحق، رئیس جمهوری پاکستان دیگر چهره ای است که در پی یک حادثه جان خود را از دست داد. او ۱۷ آگوست ۱۹۸۸ در جریان یک سانحه هوایی جان باخت. هواپیمای حامل او در نزدیکی بهاولپور، شهری در ایالت پنجاب پاکستان سقوط کرد. این هواپیما قرار بود مسافتی ۶۰۰ کیلومتری را تا اسلام‌آباد طی کند.

جان گارنگ، رهبر سودان جنوبی هم از سال ۲۰۰۵ در سانحه سقوط هلیکوپتر جان خود را از دست داد. او در طول مبارزه‌ی سودان جنوبی برای رهایی از حاکمیت سودان که آنرا «ظالمانه» می‌خواند. همچنین سباستین پینه‌را رئیس جمهوری سابق شیلی اوایل فوریه سال جاری در جریان سانحه سقوط بالگرد حامل وی و سه تن دیگر از همراهانش در دریاچه‌ای واقع در جنوب این کشور جان باخت.

لخ کاچینسکی؛ رئیس‌جمهوری سابق لهستان، روبن براون؛ وزیر بازرگانی آمریکا، جیمی رولدوزا؛ رئیس جمهور اکوادور، بارتلمی بوگاندا؛ نخست وزیر آفریقای مرکزی و نیز بوریس ترایکوفسکی؛ رئیس جمهوری سابق مقدونیه نیز از جمله دیگر سیاستمدارانی هستند که در سوانح هوایی جان باختند.