محاسبه عیدی کارگران تغییر کرد | مبلغ نهایی عیدی کارگران 1402 اعلام شد

طبق تصمیم شورای عالی کار برای نرخ دستمزد در سال ۱۴۰۲، حقوق و دستمزد کارگران ۲۷ درصد افزایش پیدا کرد.

براساس قانون کار ایران، حداقل میزان عیدی کارگران برای هر کارگر نباید از ۶۰ روز دستمزد او کمتر باشد که حداقل دستمزد روزانه برای امسال، ۱۷۶ هزار و ۹۴۳ تومان (یک میلیون و ۷۶۹ هزار و ۴۲۸ ریال) است که این رقم بدون در نظر گرفتن، حق مسکن، حق اولاد و کمک هزینه اقلام مصرفی است.

پس با ضرب حداقل دستمزد روزانه در ۶۰ روز، کمترین میزان عیدی و با ضرب حداقل دستمزد در ۹۰ روز، بیشترین میزان عیدی به دست می‌آید که نباید رقم عیدی از ۹۰ روز نیز بیشتر شود.

براین اساس، عیدی پرداختی به کارگران برای نوروز ۱۴۰۳، بین ۱۰ میلیون و ۶۱۶ هزار و ۵۶۸ تومان تا ۱۵ میلیون و ۹۲۴ هزار و ۸۵۲ تومان است.

طبق مصوبه شورای‌عالی کار برای امسال حداقل دستمزد کارگران ۲۷ درصد بالا رفت و برای یک شخص مجرد بدون فرزند و سابقه کار به هفت میلیون و ۳۰۸ هزار و ۲۸۴ تومان رسید.

حداقل دستمزد نیز برای یک کارگر با یک فرزند به هشت میلیون و ۴۹ هزار و ۱۱۲ تومان و حداقل دستمزد برای یک کارگر با دو فرزند به هشت میلیون و ۵۷۹ هزار و ۸۴۰ تومان رسید.

مبلغ عیدی برای افرادی که کمتر از یک سال کار کرده باشند هم بر اساس ۶۰ روز کار و نسبت ایام کارکرد محاسبه می‌شود. به این صورت که حداقل مزد ضرب در ۲ تقسیم بر ۱۲ و ضرب در تعداد ماه کارکرد خواهد بود.

در حالی که در قانون، زمان دقیقی برای پرداخت عیدی مشخص نشده اما بر اساس عرف کارگاه‌ها، کارفرمایان در 2 ماه پایانی سال عیدی کارگران خود را پرداخت می‌کنند و معمولاً زمان پایانی پرداخت عیدی کارکنان پایان اسفندماه است.

باید بدانیم که طبق قانون تنها کارگاه‌های خانوادگی که رابطه همه کارگران کارگاه با کارفرما از نوع خویشاوندی درجه اول باشد یعنی کارگران، پدر مادر، خواهر، برادر، همسر یا فرزندان کارفرما باشند از پرداخت عیدی معاف هستند.

نکته دیگری که باید به آن توجه کنیم این است که بسیاری از کارفرمایان مبنای محاسبه را «ماه‌های کارکرد کارگر» در نظر می‌گیرند در حالی که مبنای محاسبه عیدی براساس قانون «روزهای کارکرد کارگر» است

نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که بر اساس قانون کار جمهوری اسلامی ایران، کمترین میزان قانونی عیدی برای هر یک از کارگران نباید از ۶۰ روز دستمزد آن‌ها کمتر باشد. با توجه به افزایش حداقل دستمزد روزانه در سال ۱۴۰۲ به مبلغ ۱,۷۶۹,۴۲۸ ریال، پایین‌ترین میزان عیدی قانونی در سال ۱۴۰۲ نیز معادل ۱۰۶,۱۶۵,۶۸۰ ریال خواهد بود.

نکته دوم این است که در ماده واحده قانون کار آمده است، مبلغ پرداخت عیدی کارکنان نباید از ۹۰ روز حداقل مزد روزانه تجاوز کند. بنابراین حداکثر عیدی ۱۴۰۲ که کارگران دریافت می‌کنند هم مبلغ ۱۵۹,۲۴۸,۵۲۰ ریال خواهد بود.

مورد مهم دیگری که باید به آن توجه شود، تاثیر عواملی همچون سابقه کار، عملکرد، میزان مهارت و تجربه کارگر و همچنین وضعیت اقتصادی کارگاه یا کارفرما است که در نهایی شدن مبلغ دقیق عیدی هر یک از کارگران موثر خواهد بود.

 نحوه محاسبه میزان عیدی کارگران فرمول ثابتی دارد که برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که حداقل یک سال سابقه کار داشته باشند. البته که برای افراد دارای کمتر از یک سال سابقه کار نیز فرمولی برای محاسبه عیدی مشخص شده است که در ادامه ذکر خواهد شد.

حداقل عیدی کارگران سال ۱۴۰۱ چقدر است؟

نحوه محاسبه عیدی دستمزد روزانه مصوب امسال ضرب در ۶۰ روز است که دستمزد روزانه ۱۳۹ هزار و ۳۲۵ تومان است از این رو حداقل عیدی که باید پرداخت شود هشت میلیون و ۳۵۹ هزار تومان است.

در ماده واحده قانون کار آمده است که مبلغ پرداخت عیدی کارکنان نباید از ۹۰ روز حداقل مزد روزانه تجاوز کند. بر این اساس حداکثر عیدی که کارگران دریافت می‌کنند هم ۱۲ میلیون و ۵۳۹ هزار و ۲۵۰ تومان است.

برای افرادی که کمتر از یک سال کار کرده باشند هم بر اساس ۶۰ روزکار و نسبت ایام کارکرد محاسبه می‌شود. به این شکل که حداقل مزد ماهیانه در عدد ۲ ضرب و بر تعداد روز‌های کاری تقسیم می‌شود. (حداقل مزد ضرب در ۲ تقسیم بر ۱۲ و ضرب در تعداد ماه کارکرد)

بر این اساس حداقل عیدی کارگری با هفت ماه کار برابر است با چهار میلیون و ۸۷۶ هزار و ۳۷۵ تومان و حداکثر عیدی کارگری با همین مدت زمان ۶ میلیون و ۲۵۷ هزار و ۳۱۴ هزار تومان است.

در قانون، زمان قطعی برای پرداخت عیدی مشخص نشده است، بر اساس عرف کارگاه‌ها، کارفرمایان در ۲ ماه پایانی سال عیدی کارگران خود را پرداخت می‌کنند و معمولاً سقف پرداخت عیدی کارکنان پایان اسفندماه است.

دولت سیزدهم دستمزد کارگران را در سال ۱۴۰۱، ۵۷.۴ درصد افزایش داد بر این اساس حداقل دستمزد ماهانه چهار میلیون و ۱۷۹ هزار و ۷۵۰ تومان و حداقل دستمزد روزانه ۱۳۹ هزار و ۳۲۵ تومان اعلام شد.

بر اساس تصمیم شورای‌عالی کار حداقل دستمزد کارگران ۶ میلیون و ۴۳۳ هزار تومان برای خانواده ۳.۳ نفری عنوان شد.

طبق قانون کار، کارگرانی که به هر دلیلی شغل خود را از دست داده‌اند، کارگران آزمایشی، ساعتی، نیمه وقت و فصلی مشمول دریافت عیدی  کارگران هستند و کارفرما موظف به پرداخت این مولفه است.

تمام کارکنان مشمول قانون کار که طبق تعریف این قانون «کارگر» شناخته می‌شوند، مشمول عیدی و پاداش پایان سال هستند؛ اما در این بین کارگرانی هستند که خواسته یا ناخواسته و به دلایل مختلف همچون بحران اقتصادی کارفرما، عدم نیاز و … شغل خود را از دست داده‌اند و همچنین برخی از کارگران بازنشسته شده‌اند که با توجه به تأکید قانون کار این دسته از افراد نیز مستحق دریافت عیدی پایان سال هستند.

مطابق با آنچه که در قانون کار آمده، این دسته از افراد به نسبت مدت کارکردشان، عیدی و پاداش سالانه را دریافت می‌کنند؛ به عنوان مثال کارگری که پس از۵ ماه کار کردن، بیکار شده باید به  میزان همان ۵ماه کارکرد، عیدی دریافت کند و کارفرما مکلف به پرداخت این مبلغ است.

از سویی دیگر نیز برخی از کارگران به صورت آزمایشی به کار گرفته می‌شوند که بر اساس ماده ۱۱قانون کار و تبصره آن، مدت دوره آزمایشی باید در قرارداد کار مشخص شود؛ چنانچه رابطه کاری از جانب کارفرما قطع شود وی ملزم به پرداخت کلیه حقوق دوره آزمایشی خواهد بود و چنانچه قطع رابطه کاری از سوی کارگر باشد، کارگر مستحق دریافت تمام حقوق و مزایا به میزان مدت انجام کار است.

بنابراین مطابق با قانون کار، این دسته از افراد نیز مشمول دریافت کلیه حقوق و مزایای قانونی از جمله عیدی و پاداش پایان سال می‌شوند.

پرداخت عیدی کارگران نیمه وقت، فصلی و ساعتی

همچنین بر اساس ماده ۳۹قانون کار، مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه وقت و یا کمتر از ساعات قانونی تعیین شده به کار اشتغال دارند، به نسبت ساعات کار انجام یافته محاسبه و پرداخت می‌شود.

در مورد کارگران ساعتی که حقوق ماهانه ثابت نداشته و دستمزد آنان در ماه متغیر است، برای محاسبه عیدی و پاداش، میانگین حقوق سه ماه آخر خدمت آنها مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.

مبلغ پرداختی بابت عیدی و پاداش به کارگران کارگاه‌های فصلی مشمول قانون کار و همچنین کارگران سایر کارگاه‌های مشمول که کمتر از یک سال در کارگاه کار کردند، باید بر مأخذ ۶۰روز و به نسبت ایام کارکردشان در سال محاسبه شود.

همچنین بر اساس ماده ۷۴قانون کار مدت مرخصی استعلاجی که به تأیید سازمان تأمین اجتماعی رسیده باشد جزو سوابق کار کارگران محسوب می‌شود، بنا بر این روزهای مذکور مشمول پرداخت مزایایی از قبیل حق اولاد، حق بن، سنوات خدمت، مرخصی استحقاقی و عیدی و پاداش سالانه خواهد بود که باید توسط کارفرما پرداخت شود.

گفتنی است؛ مبنای پرداخت عیدی پایه مزدی فرد بوده و کارفرمایان باید حداقل دو ماه پایه حقوق و حداکثر سه ماه پایه حقوق را به عنوان عیدی و پاداش آخر سال به کارگران خود بدهند که به این ترتیب عیدی سال ۱۴۰۳کارگران که در اسفند ۱۴۰۲دریافت می‌کنند، با توجه به مصوبه جدید شورای عالی کار، حداقل و حداکثر عیدی کارگران در سال ۱۴۰۲، به ترتیب ۱۰۶,۱۶۵,۶۸۰ ریال و ۱۵۹,۲۴۸,۵۲۰ ریال است.