شوک بزرگ در بازار قیمت گوشت | گوشت قرمز میلیونی شد؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد روند صعودی قیمت گوشت قرمز همچنان ادامه دارد و در این شرایط نه‌تنها عزمی برای حل این مشاهده نمی‌شود، بلکه گزارش‌ها حاکی از ترخیص محموله ۲۰۰ تنی گوشت منجمد بعد از یک سال معطلی است که دیگر تاثیری بر بازار نخواهد داشت و قرار است در واحد‌های تولیدی گوشت حرارت‌دیده مورداستفاده قرار گیرد.

بررسی قیمت گوشت قرمز در سایت‌های خرید و فروش اینترنتی نشان می‌دهد هر کیلوگرم گوشت خورشتی بین ۴۰۰ هزار تا ۹۹۹ هزار تومان قیمت دارد. بدین ترتیب قیمت گوشت خورشتی در برخی مناطق تهران به مرز یک میلیون تومان رسیده است.

نکته اولی مشخص نبودن دلیل این فاصله قیمت در نقاط مختلف تهران است. طوری‌که قیمت گوشت در برخی قصابی‌های شمال و جنوب تهران تا دو برابر قیمت در سایر مغازه‌هاست و این موضوع چندان هم تابع موقعیت جغرافیایی مغازه‌ها نیست. برای مثال قیمت هر کیلو گوشت خورشتی گوسفندی در یک مغازه در شمال شهر 999 هزار تومان، در یکی از فروشگاه‌های جنوب شرق تهران حدود ۸۰۰ هزار تومان و در برخی فروشگاه‌های مرکز بیش از۴۰۰ هزار تومان است.

اما نکته دوم مقایسه همین قیمت‌ها با حقوق کارگران است. در سال جاری حداقل دستمزد پایه حقوق کارگران (با افزایش ۲۷ درصدی نسبت به سال قبل) پنج میلیون و ۳۰۷ هزار و ۳۳۰ تومان تعیین شد که با محاسبه مبلغ حق مسکن، بن خواربار و حق اولاد در بهترین حالت به هشت میلیون تومان می‌رسد. بر این اساس حداقل دستمزد پایه روزانه کارگران در حال حاضر نزدیک به ۱۷۷ هزار تومان است.

بر این اساس یک کارگر در مناطق مختلف باید ۲.۲ تا ۵.۶ برابر حقوق یک روز خود را صرف خرید یک کیلوگرم گوشت خورشتی کند.

روند تغییرات قیمت گوشت

به استناد آمارهای رسمی که تا پیش از دولت رئیسی به صورت ماهانه از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر می‌شد، قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی در پایان سال ۱۳۹۶ حدود ۳۹ هزار و ۵۰۰ تومان، پایان سال ۱۳۹۷ حدود ۹۱ هزار تومان، پایان سال ۱۳۹۸ حدود ۸۹ هزار تومان، پایان سال ۱۳۹۹ حدود ۱۲۴ هزار تومان و پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۱۴۹ هزار تومان بود.

بر این اساس اگر کمترین حالت قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی را در حال حاضر ۴۰۰ هزار تومان در نظر بگیریم نیز، نسبت به سال ۱۳۹۶ قیمت گوشت بیش از ۱۰ برابر و نسبت به سال ۱۳۹۷ حدود ۲.۷ برابر شده است.

آخرین گزارش مرکز آمار نیز نشان می‌داد که در خرداد ۱۴۰۲ بیشترین میزان افزایش قیمت مربوط به گروه گوشت قرمز و گوشت ماکیان با ۹۰.۹ درصد است.

چرا قیمت گوشت قرمز افزایش یافت؟

به طور کلی قیمت گوشت قرمز در اسفند ماه سال قبل اوج گرفت که خشکسالی و قاچاق دام از جمله دلایل آن عنوان شد؛ هرچند پس از صدور مجوز واردات، در فروردین کاهش جزئی داشت. اما در نیمه دوم خرداد هر کیلو گوشت گوساله تا ۳۰ هزار تومان گران‌تر شد و از ۳۶۰ هزار به ۳۹۰ هزار تومان افزایش یافت و گوشت گوسفندی نیز به میزان کمتری افزایش قیمت داشت.

در پیک قبلی افزایش قیمت گوشت قرمز، قصابان دلیل گرانی را به نزدیکی عید قربان نسبت دادند؛ چراکه دامداران دام‌های خود را برای عید قربان نگه داشته‌اند و عرضه دام در بازار خیلی کاهش یافته است. این بار هم به نظر می‌رسد فرا رسیدن ماه محرم بر افزایش تقاضا و بالارفتن قیمت گوشت قرمز اثر گذاشته است.

ترخیص گوشت‌ها در آستانه فساد

اما بازار گوشت در حالی از ماه‌ها قبل پر التهاب بوده که سه روز پیش دادستان مرکز استان هرمزگان از ترخیص محموله ۲۰۰ تنی گوشت منجمد برزیلی با دستور ویژه قضایی پس از معطلی بیش از یک ساله در گمرک بندر شهید رجایی بندرعباس خبر داد

البته با توجه به در آستانه فساد بودن، این محموله هم نمی‌تواند مشکل بازار را حل کند و در نهایت قرر شده مطابق تأییدیه و دستورالعمل ابلاغی از سوی سازمان دامپزشکی کل کشور در واحد‌های تولیدی گوشت حرارت‌دیده مورداستفاده قرار گیرد.

این شرایط در حالی است که مسئولان تاکنون بارها از تمهیدات خود برای جلوگیری از رسوب کالاهای اساسی در گمرکات صحبت کرده و وعده‌های مختلف ارائه دادند، اما مشخص نیست چگونه چنین محموله مهمی، آن هم همزمان با نابسمانی در بازار گوشت، تا آستانه فساد در گمرک باقی مانده است.

جایگزین گوشت هم از سفره‌ها کم شد

اما مهم‌ترین موضوعی که در این شرایط باید به آن پرداخت، کوچک شدن سفره مردم است. شاید الآن وقت آن باشد که مسئولانی که تاکنون به جای حل مشکلات معیشتی، به دنبال معرفی جایگزین مواد غذایی گران شده بودند، به این موضوع پاسخ دهند.

در سال‌های گذشته بارها به این موضوع اشاره شده که افزایش قیمت گوشت قرمز باعث شده، مردم مرغ را جایگزین گوشت کنند. موضوعی که سال گذشته نیز پیش از اجرای طرح موسوم به جراحی اقتصادی از سوی دولت رئیسی به او گوشزد شد. چراکه بیم آن می‌رفت، افزایش قیمت مرغ باعث شود مصرف این محصول پروتئینی مهم نیز کاهش یابد.

اما در نهایت این تصمیم اجرایی شد و با افزایش چشمگیر قیمت مرغ در این مدت شاهد هستیم، سرانه مصرف مرغ تا پیش از حذف ارز دولتی کالاهای اساسی، حدود ۳۲ کیلوگرم به ازای هر نفر بود که پس از گذشت یک سال از اجرای این طرح، مقدار مذکور حدودا ۲۶ کیلوگرم شده است.

ماهی هم که عموما به دلیل قیمت‌های بالا هیچ وقت جایگزین گوشت و مرغ نبوده، اما کنسرو تن ماهی که محصول مهمی در سبد خانوار اقشار ضعیف بود نیز حالا با افزایش قیمت چشمگیر، حدود ۶۰ هزار تا ۱۲۰ هزار تومان قیمت دارد و بعید است که با این قیمت‌ها بتواند جایگزین گوشت و مرغ در سفره اقشار ضعیف‌تر شود.