چگونه می‌توان مانع فعال شدن مکانیسم ماشه شد؟

یک نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی راه برون رفت از فضای مبهم رو به چالش هسته‌ای و کنار گذاشتن گزینه فعال کردن مکانیسم ماشه، حرکت طرف‌های برجام به سمت یک توافق موقت دانست.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه درباره برخی‌ گمانه‌زنی‌ها درباره فعال کردن مکانیسم ماشه از سوی کشورهای اروپایی گفت: الان ما در دوران پسا برجام به سر می‌بریم؛ برجامی که در عمل فلج شده است. احتمال احیای برجام به حداقل رسیده است و فقط به یک شرط احیا می شود که طرف‌های برجامی بتوانند به توافق پایدار و قابل اعتماد برسند. یا آنچه که دولت بایدن می پذیرد، کنگره هم تایید کند که این امکان حداقلی است یا تضمین دهند که بایدن از ابزارهای پنج گانه خود برای تعلیق اختیارات کنگره استفاده کند که البته همه این امکان‌ها به نظر من منتفی است. تنها امکانی که وجود دارد این است که طرفین به سمت توافق موقت حرکت کنند.

وی خاطرنشان کرد: در صورت استفاده طرف‌های غربی از مکانیسم ماشه قبل از مهرماه سال جاری که زمان پایان تحریم‌های تسلیحاتی است، ایران دست بسته نیست و واکنش‌های قابل تاملی به لحاظ هسته‌ای و موشکی می‌تواند نشان دهد. 

این نماینده پیشین مجلس تصریح کرد که چالش‌ها میان ایران و غرب می‌تواند از بین برود به شرط اینکه دیپلماسی به مو رسیده در بحث هسته‌ای فعال شود و توافقی موقت شکل گیرد. در چارچوب این توافق می توان پذیرش نظارت های غربی بر فعالیت‌های هسته‌ای و برداشته شدن بخشی از تحریم‌های ایران را داشته باشیم. معقتدم امکان اینکه توافق موقت میان ایران و 1+4 شکل گیرد بیشتر از احیای کامل توافق 2015 است. در چارچوب این توافق موقت بخشی از دغدغه‌های متقابل طرفین تامین می‌شود و زمینه برای اعتمادسازی بیشتر فراهم می‌شود.

فلاحت‌پیشه گفت: اگر کشورهای غربی مکانیسم ماشه را فعال کنند برای اینکه توان تسلیحاتی ایران را هدف قرار دهند طبعا باید هزینه‌های بیشتری در قبال این کار پرداخت کنند و توصیه‌ام این است که دیپلمات‌های غربی به این سمت نروند و آمریکایی‌ها فریب این کار را نخورند.

وی با اشاره به توییت نماینده روسیه در آژانس و مذاکرات هسته‌ای درباره تلاش غربی‌ها برای فعال کردن مکانیسم ماشه اظهار کرد: حتی زمانی که آقای اولیانوف از احیای برجام دفاع می‌کند، هدفش حفظ خطوط گسل در برجام است. رفتار عملی روسیه برای حفظ برجام با توییت های او متفاوت است، اگر ایران و غرب به این نتیجه برسند که دچار گسترش بحران نشوند به نتیجه‌ای بهتر دست پیدا می‌کنند.

این کارشناس مسایل بین الملل تصریح کرد که بهتر است طرف‌های برجام به ویژه ایران و غرب راه توافق موقت را پیش ببرند.

فلاحت‌پیشه خطر فعال کردن مکانیسم ماشه را برای غرب و آمریکا بسیار خطرناک و بالا دانست و افزود: در صورت اتخاذ چنین تصمیمی چالش اصلی مذاکرات هسته‌ای به حدی جدی می‌شود که غربی‌ها چالش‌های مربوط به پیشرفت‌های تسلیحاتی متعارف ایران را از یاد ببرند. معتقدم ایرانی‌ها به گونه‌ای در عرصه‌های مختلف کار کرده‌اند که نباید آن را دست‌کم گرفت. 

وی ادامه داد: اگر مقامات ایران بر این تصورند که با توافقات منطقه‌ای دیگر چالش‌های فرامنطقه‌ای از جمله برجام منتفی شده است سخت در اشتباهند. توافق‌های منطقه‌ای باید مقدمه‌ای برای حل و فصل چالش‌های جهانی باشد اما متاسفانه برخی معتقدند توافق با عربستان یعنی بی‌نیازی از برجام که این رویکردی اشتباه است. فرصت‌های بین‌المللی برای کسب منافع ملی زودگذر هستند، ممکن است دو قدرت برای مدتی با یکدیگر درگیر باشند و بعد از مدتی اختلافات کنار گذاشته شود باید مراقب بود در این روندها منافع کشور ضایع نشود.