سپاهان: مساوی کنید، دوست دارم!

به گزارش "ورزش سه"، شهرآورد پایتخت در حالی برگزار خواهد شد که با برگزاری این بازی، دربی تهران سه رقمی خواهد شد. این بازی اگرچه در راه قهرمانی لیگ بیست و دوم تعیین‌کننده خواهد بود اما به هر حال وجه مهم اهمیتش تقابل دو تیم همشهری است که بیش از نیم قرن سابقه رقابت با یکدیگر را دارند.

در دربی 100 آمار بردها تغییر می‌کند؟

مجموع 99 دربی: به طور کلی در مجموع 99 دربی گذشته، 26 برد استقلال و 25 برد از آن پرسپولیس بوده است (با احتساب بردهای انضباطی که خارج از زمین بازی رقم خورده است). سال‌هاست آبی‌ها آمار برد بالاتری دارند و دربی 100 جایی است که این آمار بعد از چند دهه می‌تواند دستخوش تغییر شود.

بازی‌های رسمی: جالب است بدانید هر 25 برد پرسپولیس در بازی‌های رسمی بوده است و در آمار بازی‌های رسمی، پرسپولیس آمار برد بیشتری دارد و در 93 بازی 25 بار برنده و 24 جدال را به استقلالی‌ها واگذار کرده‌اند. در آمار لیگ برتر هم، پرسپولیس از 43 بازی 11 برد و استقلال 9 برد داشته است. برد استقلال می‌تواند آمار برتری در لیگ برتر و جدال‌های رسمی را هم از چنگ پرسپولیسی‌ها دربیاورد.

تساوی!: در کل دیدارهای دو تیم در هر لیگی، به شکل کسالت‌باری، تساوی در صدر آمار قرار دارد. 48 بازی از 99 بازی مجموع (حدود 40%)، در 43 بازی لیگ برتر 24 بازی (حدود 55%) و از 93 بازی رسمی 44 بازی (حدود 47%) مساوی شده است. در مجموع دربی تهران یکی از متعادل‌ترین رقابت‌ها بین دو رقیب شاخ به شاخ (Arch Rivalry) همشهری در فوتبال است نگاهی به آمار دربی‌های تاپ سطح اول فوتبال جهان مانند لیوپول-اورتون، منچستریونایتد-منچسترسیتی، رم-لاتزیو، سلتیک-رنجرز، میلان-اینتر و غیره، ما را بیشتر ناامید می‌کند. همین آمار خفت‌بار مساوی مقداری از جذابیت آن کاسته است.

در جدول گلزنان دربی، قرمز‌ها پررنگ‌ترند 

مرحوم صفر ایرانپاک، با 7 گل و حسین کلانی با 6 گل در جدول آقای گلی صدرنشین هستند. نگاهی به جدول گلزنان دربی تهران نشان می‌دهد برای پیدا کردن نامی آبی باید تا رده سوم پایین بیاییم و به 5 گل علی جباری و غلامحسین مظلومی می‌رسیم. مهدی هاشمی‌نسب نیز با 5 گل (4 گل برای پرسپولیس و 1 گل برای استقلال) در کنار این دو اسطوره آبی‌ها قرار دارد. ارسلان با چهار  گل زده، در دربی پیش رو شانس عبور از رقبا و خیز به سمت صدر جدول گلزنان دربی را دارد.

آقای پاس گل عوض می‌شود

معمولا در دربی تهران اما پاس گل زیاد توجه فوتبالی‌ها را جلب نکرده است. در جدول پاس گل‌های دربی باز هم یک پرسپولیسی در بالای لیست است. مرحوم ابراهیم آشتیانی با  دهه‌هاست با 6 پاس گل در دربی رکورد را در اختیار دارد. تنها تهدید برای مدفع راست فقید سرخ‌ها باز هم یک سرخپوش به نام مهدی ترابی است. ترابی با 4 پاس گل تنها بازیکن حاضر در دربی پیش رو است که می‌تواند به این رکورد حمله کند. مهدی اگر بتواند عملکرد بازی رفت را تکرار کند با رکورد آشتیانی برابر می‌شود.

در حسرت برد یا رکورد شکست‌ناپذیری

در برخی برهه‌های زمانی از جمله حال حاضر، بعضاً تیم مدت‌ها در حسرت برد باقی می‌ماند یا به عبارتی دیگر رقیب شکست‌اپذیر است. طولانی‌ترین فاصله شکست‌ناپذیری‌های اخیر متعلق به سرخ‌ها بوده است.

در حال حاضر، آبی‌های پایتخت از ۱۳۹۶/۱۲/۱۰ تا 3/2/1402 در حسرت برد (1880 روز یا 5 سال و یک ماه و 25 روز) قرار دارند. در این پنج سال ذکر شده 12 دربی برگزار شده است که پرسپولیس چهار بار استقلال را شکست داده است، سه بار در زمین و یک بار به خاطر عدم حضور استقلال در فینال سوپرجام برنده اعلام شد و هشت دربی هم مساوی شده است.

در آماری بهتر پرسپولیسی‌ها از تاریخ 18 آذر 1390 تا 24 بهمن 1395 (1890 روز یا 5 سال و 2 ماه و 7 روز) روند شکست‌ناپذیری خود مقابل رقیب آبی را حفظ کرده بودند. آن‌ها در 10 بازی اجازه برد به استقلال ندادند و 4 بار این تیم را شکست دادند.

طولانی‌ترین شکست‌ناپذیری پرسپولیس، به فاصله دربی 42 در 6 مرداد 1374 تا دربی 51 در 5 اسفند 1379 (2038 روز یا 5 سال و 7 ماه) است که استقلال در 9 دربی رنگ برد را ندید و البته 5 بار متحمل شکست شدند.

آمار شکست‌ناپذیری استقلال به فاصله دربی 33 در 17 آذر 1368 تا دربی 44 در 27 مهر 1375 (2515 روز یا 6 سال و 10 ماه و 19 روز) طولانی‌ترین فاصله زمانی است که پرسپولیس‌ها بدون برد در 10 دربی حاضر شده‌اند و 4 بار در زمین و 1 بار با حکم انضباطی شکست خوردند. البته در آن بازه زمانی برای مقطعی استقلال به دسته سه لیگ کشور تبعید شده بود.

باید منتظر ماند و دید در عید فطر به طلسم 1880 روز نبردن خود پایان می‌دهند یا قرمزها تا دربی بعدی به شکست‌ناپذیری خود ادامه می‌دهند. احتمال برخورد دو تیم در جام حذفی وجود دارد، غیر این صورت احتمال رسیدن فاصله شکست‌ناپذیری به بیشتر از 2000 روز با برد یا تساوی وجود دارد.

لطفا مساوی نه!

شاید به جرأت گفت که دربی تهران از نظر تعداد تماشاگر و حساسیت بازی به رقابت حریفان شاخ به شاخ در سطح اول فوتبال دنیا تنه می‌زند، اما مهمترین تفاوت آن تعداد زیاد بازی‌های بی‌کیفیت و کسل‌کننده از نظر فنی است. آمار دربی گویای همه چیز است.

آمار گل زده در مقایسه با دربی‌های معتبر جهان

آمار گلزنی در دربی یک فاجعه به حساب می‌آید، کمتر از 1 گل زده به ازای هر بازی برای هر دو تیم (استقلال 93/0 و پرسپولیس 98/0 گل در هر بازی). در مجموع در 99 بازی 97 گل دیده‌ایم. اجازه بدهید مقایسه نکنیم با دربی سطح اول دنیا! دربی 100 جایی است که حداقل یک تیم می‌تواند به آمار متوسط 1 گل زده در هر بازی دربی برسد و شرط آن این است که پرسپولیس حداقل سه گل بزند که دشوار به نظر می‌رسد. آبی‌ها نیز برای رسیدن به چنین آمار گلی بعید است حالا حالاها صبر کنند.

برنده دوباره با یک گل؟

از دربی 85 (برد 3-2 استقلال در زمستان 1395) تاکنون، 12 برگزار شده یا مساوی شده یک یکی از دو تیم با نتیجه یک بر صفر پیروز شده است. به جز برد انضباطی پرسپولیس در سوپر جام که بازی برگزار نشد؛ چهار برد 1-0 پرسپولیس و یک برد 1-0 استقلال دیگر بازی بردی نداشته است. از انصاف نگذریم در این فاصله شاهد سه 2-2 جذاب بوده‌ایم.

چه کسانی در دربی 100 راه دوازه را بهتر بلدند؟

در بین بازیکنان حاضر در دربی 100 چند نفر دوازه حریف را بهتر می‌شناسند. مطابق انتظار ارسلان در بین بازیکنان فعلی حاضر در این دربی بالاترین آمار گل‌زنی را دارد. بعد از آن گئورگی، پادشاه خونسرد سرخپوشان در خط دفاعی، در دربی رفت دو گل به استقلال زده است. این مرد متین و بلندقامت، پیش‌تر با لباس ذوب و سپاهان سه با دروازه استقلال را باز کرده است (از این نظر بالاترین آمار گل‌زنی به رقیب در بازی پیش رو را دارد).

امید عالیشاه، روزبه چشمی، ارسلان مطهری، گئورگی گولسیانی، وحید امیری، مهدی عبدی، عیسی آل کثیر، علی نعمتی، سروش رفیعی، سجاد شهباززاده سابقه گل زنی در دربی را دارند. همچنین، محبی (با لباس سپاهان)، دانیال (با لباس ذوب)، فرجی (با لباس راه آهن)، مهدی ترابی (سایپا)، سیامک نعمتی (پیکان)، آرمان رمضانی (سایپا)، پیمان بابایی (تراکتور) سابقه گلزنی به حریف روز یکشنبه خود در لباس دیگر تیم‌ها را دارند.

نتیجه پرتکرار: هیچ-هیچ

ترس از شکست، احتیاط، فشار بازی و غیره، اهم عواملی هستند باعث نتایج کسل‌کننده در دربی شده‌اند. این دربی بیش از هر نتیجه‌ای تساوی 0-0 به خود دیده است (22 بازی). بد نیست بدانید نتیجه پرتکرار دوم، تساوی 1-1 (21 بازی) است. کمی جلوتر برویم احتمالاً حدس می‌زنید که نتیجه بعدی برد 1-0 یکی از دو تیم (18 بازی) است. هیچ یک از هواداران دو تیم علاقه‌ای به تکرار این نتایج خسته کننده ندارند. آنها اینقد شجاع هستند که فقط به برد تیم خود فکر کنند، اما حیف در زمین نیستند و بازیکنان و کادر فنی رقم‌زننده اتفاقات داخل زمین هستند. (*آمار بدون احتساب بردهای انضباطی استقلال است)

بهترین نتیجه برای مدعی اصلی قهرمانی تساوی در این بازی است.

خبری از برد قاطع در دربی نیست

نگاهی به نتایج زیر بیندازید تا برای لحظاتی امیدوار شوید.

6-0 پرسپولیس (دربی 13)

4-1 پرسپولیس (دربی 9)

3-0 استقلال (دربی 21 و در در وقت‌های اضافه دربی 74)

3-0 پرسپولیس (دربی 28 و 44 )

4-2 پرسپولیس (دربی 83)

3-1 استقلال (دربی 4، 17، 41)

2-0 استقلال (دربی 11، 36 و 72)

2-0 پرسپولیس (دربی 10، 18 و 49)

مواردی که خواندید نتایج جذابی بودند که صرف نظر از سمت برنده،  16 دربی از 99 دربی بود که با اختلاف بیش از یک گل، یکی از دو تیم برنده شده است. فقط 16% دربی‌ها چنین برد هیجان‌انگیزی برای یکی از دو تیم به همره داشته است. حق داریم امید کمی به نتیجه‌ای هیجان انگیز و باب میل یکی از دو طرف داشته باشیم.

گلزنی پیاپی در دربی

در زمانی که شعارها مد و نبود و فضای مجازی امکان وایرال کری‌های هواداری را مانند امروز تسهیل نمی‌کرد، کسانی بودند در دربی‌های پشت سر هم به حریف گل می‌زند و فقط در کوچه‌های پایین شهر نامشان سروصدا می‌کرد. اما امروز کوچکترین حرکتی می‌تواند منشأ یک کُری جدید باشد. گلزنی در دربی همیشه هیجان انگیز است به ویژه اگر در دربی‌های پیاپی باشد. در تاریخ دربی تهران، 17 نفر چنین کاری کرده‌اند. در دربی صدم، مطهری، چشمی و گولسیانی شانس انجام چنین مهمی را دارند.

دوبازی: عباس مژدهی و حسین کلانی (اولین کسانی بودند که در دو بازی پشت سر هم در دربی گلزنی کردند. هر دو در دربی ششم و هفتم برای تیم‌هایشان گل زدند)، کلانی (9 و 10)، بهزادی (13 و 14)، ایرانپاک و غلامحسین مظلومی (16 و 17)، روشن (20 و 21)، مرفاوی (36 و 37)، ادموند بزیک (44 و 45)، خلیلی و روانخواه (64 و 65)، جابر انصاری (82 و 83)، بشار رسن و علی علیپور (92 و 93)، قایدی (93 و 94)

سه بازی: ایرانپاک (8، 9 و 10)، هاشمی‌نسب (45، 46 و 47)، مجیدی (68، 69 و 70)

رفت و برگشت؟

شعار فلانی «رفت و برگشت» اولین بار در سال‌هایی که کُری‌های هواداری پا به مسیر جدیدی گذاشته بود برای پرویز مظلومی ضرب شد. در آن سال مظلومی در دو بازی رفت و برگشت با نتیجه مشابه 1-0 پرسپولیس علی  دایی را شکست داد تا شعار یا لقب «پرویزِ رفت و برگشت» سر زبان آبی‌های تهران بیافتد. اما این آمار چیز جدیدی نبود و پیش‌تر تا حدودی به محسن خلیلی و امید روانخواه هم نسبت داده شده بود، اما با توجه به شباهت شعار و تکرار آمار در هر دو تیم، این القاب دوام چندانی نداشت. نگاهی به کسانی که می‌توانستند خالق یک «رفت و برگشت» باشند:

صفر ایرانپاک (دربی 9 و 10 رفت و برگشت لیگ دوم منطقه‌ای کشور)

صمد مرفاوی (دربی 36 و 37 رفت و برگشت لیگ اول آزادگان)

ادموند بزیک (دربی 43 و 44 بازی رفت و برگشت لیگ ششم آزادگان)

مهدی هاشمی‌نسب (دربی 45 و 46 بازی رفت و برگشت لیگ هشتم آزادگان)

محسن خلیلی و امید روانخواه (دربی 64 و 65 رفت و برگشت لیگ برتر هفتم)

در دربی فعلی دو نفر پتاسیل اضافه شدن به جمع رفت و برگشتی‌ها را دارند. ارسلان مطهری با استناد به مواردی که در بالا گفته شد و گئورگی گولسیانی. مرد خونسرد خط دفاعی پرسپولیس، این فصل آقای گل تیم خود است و علاوه بر این بیش تمامی بازیکنان قرمزپوش حال حاضر سابقه گلزنی به استقلال را دارد. او در ذوب آهن (یک گل) و در سپاهان (دو گل) دروازه استقلال را باز کرده است. دربی قبلی نیز جور بی‌مهاجمی پرسپولیسی‌ها را کشید و هر دو گل تیمش را به ثمر رساند. با توجه به اینکه پنالتی‌زن مطمئن سرخپوشان است و روی ضربات سر هم به خوبی از قامت بلندش بهره می‌برد می‌تواند وارد گروه رفت و برگشتی‌ها شود.

باز هم گل‌زن خارجی؟ احتمالاً داشته باشیم

در مجموع در دربی گلزنان خارجی اغلب لباس قرمز بر تن داشته‌اند. و رودی ژستد در دربی برگشت فصل گذشته اولین خارجی آبی‌ها بود که طعم شیرین گلزنی در دربی را چشید. اولین بار سال 1382 عیسی ترائوره اولین بازیکن غیر ایرانی‌ای بود که نام خود را در تاریخ گلزنان دربی ثبت کرد. بعدها ایمون زاید با هت تریک جادویی، جری بنگستون با آن گل عجیب در دقایق پایانی دربی 82 و بشار رسن با دو گل در دو بازی پیاپی گلزنان خارجی دربی شدند. دربی رفت همین فصل، گولسیانی با گلزنی در دربی ششمین بازیکن غیر ایرانی است که گلزنی در دربی را تجربه می‌کند. ضمن اینکه گئورگی در بین خارجی‌ها اولین بازیکن خط دفاعی این لیست است. این بازی نیز پتانسیل بالایی دارد که مجدد یک گلزنان خارجی را در لیست داشته باشیم (یامگا، داسیلوا در استقلال و گولسیانی، شیخ دیاباته، وحدت هنانوف و پریرا برای پرسپولیس) یک یا حتی چند نفر به لیست گلزنان خارجی دربی اضافه شود. غیر از گولسیانی سایر نفرات گلی در دربی نزده‌اند. البته در صورت وقوع پنالتی برای هر یک از دو تیم به احتمال بسیار زیاد دربی گلزن خارجی خواهد داشت.

ضدحال هفته: ورزشگاه خسته!

اگرچه دربی رفت بدون حضور تماشاگر برگزار شد، اما خبر قابل پیش‌بینی اما باورنکردنی برای دربی برگشت برگزاری دربی با تماشاگر بود، اما نه 100 هزار و 80 هزار، تنها 15 هزار. این را کجای دلمان بگذاریم؟ دربی تهران با این عدد غریبه است. زمزمه‌هایی که در سال‌های اخیر از ورزشگاه پیرمان به گوش می‌رسید بلاخره بلای جان دربی شد و بخش اعظم ورزشگاه مهیای میزبانی تمام و کمال از هواداران سرخابی در غرب تهران نیست. خبری که قنبرزاده (نایب رییس فدراسیون) تایید کرد و با توجه به وضعیت سکوهای قطعی به نظر می‌رسد.

باز هم تو ذوقمان می‌زنید؟

در خیلی از بازی‌های در تاریخ دربی که با توجه نتایج بازی‌های قبلی دو تیم امید به دربی جذاب داشته‌ایم اما ناامید، تیترها و آمار کسل‌کننده بازی را از رسانه‌ها مرور کرده‌ایم و قبل از اینکه به پایان مطلب برسیم آن صفحه را با بی‌تفاوتی بسته‌ایم. مردان سرخابی این بهار مثل بهارهای دربی باشید. در 21 دربی برگزار شده در فصل بهار 41 گل دیده‌ایم، اما عالی نیست. اما به همین آمار 95/1 گل در هر بازی هم راضی هستیم، فقط توی ذوقمان نزنید. این هفته برنامه‌های تلویزیونی تا دلتان بخواهد نوید یک دربی جذاب را داده‌اند.

دربی تهران مثل هیچ دربی دیگری در دنیا نیست. گاهی در روز سرد زمستانی ناشناخته‌ای با موهای فر و شلخته می‌آید و در تیم ده نفره که دو گل عقب است، هت تریک می‌کند و مسیر تاریخ را عوض می‌کند و گاهی در شش بازی نتیجه‌ای جز 1-1 نمی‌بینیم. حتی گاهی چهار بازی رنگ گل نمی‌بینیم و تنها دلخوشی هوادارن سرخابی اشتباهات داوری را تنها موضوع قابل بحث محفل‌های فوتبالی خود می‌یابند. شاید باور نکنید ولی تاریخ 54 ساله این تقابل در 99 بازی 22 بار 0-0 شده است، 21 بار هم 1-1 شده است، یعنی فقط حدود 56% تقابل‌های دو تیم نتیجه‌ای غیر تساوی صفر-صفر و یک-یک داشته است. اگر می‌خواهید کمی بیشتر حیرت کنید بدانید 19 بازی دیگر دو تیم در زمین فقط یک گل (برد یک-هیچ یکی از دو تیم) داشته است. یعنی به عبارتی دیگر فقط حدود 37% دربی تهران بیش از یک گل دیده‌ایم.

دربی تهران برای فوتبال ایران یک سرمایه است

ایران سال‌هاست در سطح ملی افتخار قابل توجهی کسب نکرده است. هزینه‌های زیادی هم در سال‌های اخیر به حساب مربیانی از جمله کی‌روش سرازیر شد اما دریغ از یک افتخار بین المللی. حتی پرسپولیس با دوبار حضور در فینال آسیا توفیقی نیافت و دست خالی برگشتند. در دهه‌های اخیر دربی تهران تنها ویترینی قابل عرضه‌ای بوده است که می‌توان به فوتبال سطح اول جهان نشان داد و حداقل سکوهای پرشور آن و حساسیت آن پدیده‌ای کم نظیر است. شاید کمتر ایرانی را پیدا کنید که از برگزاری دربی بی‌خبر باشد و به قطع به یقین بیش از نیمی از جمعیت 85 میلیونی ایران این بازی را دنبال می‌کنند. 

آقایان مسئول، تلاش برای کاهش حساسیت این بازی کاری بی‌خردانه است. فوتبال داخلی به دربی زنده است و البته صدا و سیما ارزش این بازی را بهتر از مسئولین ورزش می‌داند، اگر موافق نیستید، نگاهی آگهی‌های بارزگانی بی‌پایان در حوالی پخش زنده دربی بیندازید و اگر اهل حساب کتاب بودید جمع سرانگشتی روی نرخ آگهی و درآمدهای رسانه ملی از این بازی داشته باشید.