واکنش تند کیهان به ادعای رفع تحریم سپاه توسط روحانی

دو سال پس از خروج آمریکا از برجام با پیروزی بایدن دموکرات بر ‌ترامپ جمهوری‌خواه بار دیگر مسئله مذاکرات هسته‌ای با هدف احیای برجام تبدیل به دغدغه نخست دولت روحانی شد. بر همین اساس فروردین‌ماه ۱۴۰۰ مذاکرات هسته‌ای میان ایران و نمایندگان کشورهای ۴+۱ در وین آغاز و تا پایان دولت روحانی ۶ دور از آن برگزار شد.

در ۶ دور نخست مذاکرات وین تاریخ در حال تکرار بود، همان سخنانی که چند سال قبل در جریان گفت وگوهای برجامی باعث می‌شـد موضع ایران در مذاکرات تضعیف شـود بار دیگر توسط حسن روحانی بیان می‌شد. به‌عنوان مثال در حالی که طرف غربی در جریان مذاکرات وین حاضر به عقب‌نشینی از زیاده خواهی‌های خود نشده بود و هیچ‌گونه تضمین عینی به ایران در زمینه رفع تحریم‌ها نداده بود، حسن روحانی به جای محکومیت طرف غربی به‌ اشخاص و نهادهای داخلی حمله می‌کرد و می‌گفت، «نمی‌دانم برجام چه نیشی به آنها زده است که نمی‌توانند آن را تحمل کنند.» روحانی مدعی بود اگر به عراقچی اختیارات لازم داده شود همین امروز توافق نهایی می‌شـود. او در حالی این ادعا را مطرح می‌کرد که در پایان مذاکرات وین ۶ تیم مذاکره‌کننده هســــته‌ای نه تنها نتوانسته بودند منافع حداقلی ایران از قرارداد برجام ۲۰۱۵ را احیا کنند، بلکه حاضر به پذیرش تعهدات فرابرجامی نیز شده بودند. در وین ۶ حتی متن برجام هم نادیده گرفته شد. فرآیند ۶ دور نخست مذاکرات هسته‌ای در وین بیش از آنکه تلاشی برای احقاق حق تضعیف‌شــده ملت ایران باشد در مواردی به‌نظر می‌رسید تلاشی است در راسـتـــای تامین منافع سیاسی دولت روحانی و اعتدال‌گرایان حامی وی. در زمانی که دولت روحانی به دلیل انباشـت حجم گسترده‌ای از ناکارآمدی‌ها به لحاظ سرمایه اجتماعی در بدترین شرایط ممکن قرار داشت، احیای برجام تنها گزینه پیش روی روحانی و حامیانش برای ‌ترمیم وجهه اجتماعی‌شان بود. به همین جهت تا آخرین لحظه دولت روحانی در تلاش بود قبل از پایان عمر کابینه دوازدهم توافق هسته‌ای حتی در صورتی که در آن منافع ایران به‌طور کامل و مطمئن درنظر گرفته نشده است، احیا شود.

با توجه به زیاده‌خواهی‌های طرف غربی و همچنین موضع تضعیف شـده ایران نسبت به سال ۲۰۱۵ احیای برجام در مدت زمان اندک امکان‌پذیر نبود، مگر اینکه طرف ایرانی با نادیده گرفتن بخشی از حقوق مسلم خود حاضر به دادن امتیازات فرابرجامی به طرف غربی شود، درست مانند اتفاقی که در پایان دور ششم مذاکرات وین شاهد آن بودیم. در پایان دور ششم مذاکرات وین تیم عراقچی، نه تنها به دستاوردی در زمینه احیای توافق هسته‌ای دست پیدا نکرده بود، بلکه حتی با دادن تعهدات غیرمنطقی انتفاع ایران را از حداقلی به نام برجام به حداقل می‌رســـــاند، اما با وجود این در روزهای اخیر شاهد هستیم برخی چهره‌های نزدیک به دولت روحانی از عملکرد تیم قبلی نسبت به تیم مذاکره‌کننده فعلی دفاع می‌کنند و مدعی می‌شوند مطابق گزارش آخر ظریف به مجلس یازدهم، عراقچی در دور ششم مذاکرات وین توانسته بود آمریکایی‌ها را مجاب کند سپاه را از لیست سازمان‌های به اصطلاح ‌تروریستی خارج کند. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که در دور ششم مذاکرات وین طرف ایرانی باز هم بدون هماهنگی با مقامات بالاتر پذیرفته بود در صورت احیای برجام، در آینده مذاکرات در زمینه مسائل منطقه‌ای نیز ادامه پیدا کند.

در جدیدترین تلاش دولتمردان دولت روحانی برای تداعی یک دستاورد ساختگی، علی جنتی ادعا کرده در۶ دور مذاکرات وین، تیم مذاکره‌کننده دولت روحانی توانسته بود موافقت آمریکا را برای حذف سپاه از فهرست گروه‌های ‌تروریستی جلب کند.

این گزاره به استناد گزارش ظریف، یک ادعای غیرواقعی است، چرا که خروج سپاه از فهرست گروه‌های ‌تروریستی به‌عنوان یکی از پرانتزهای باز مذاکرات وین در پیش‌نویس نهایی وین ۶ نیز ذکر شده است.