مراقبت از پوست‌های مستعد به لک
لک روی پوست میتواند برای بعضی نامطلوب باشد. لک اصطلاحی است که بعضا برای هر علامت پوستی مانند جوش سرسیاه، سرسفید یا آکنه به کار می‌رود. امروزه سلامت پوست برای بسیاری از مردم امری بسیار مهم تلقی میشود و همگی می‌خواهند پوستی سالم و بی نقص داشته باشند از این رو سوالات بسیار زیادی در این زمینه وجود دارد و چه کسی بهتر از یک پزشک میتواند به این سوالات پاسخ دهد. خبرنگار ما در مثلث آنلاین در جستجوی پاسخی برای این سوالات در پی گفت‌و‌گو با پزشک زیبایی با تجربه، در نهایت مصاحبه‌‌ای را که در ادامه میخوانید ترتیب داد تا نظر دکتر الناز احمدی، پزشک زیبایی و مدیر کلینیک زیبایی زعفرانیه درمورد لک صورت و چگونگی از بین بردن آن را جویا شود. شما را به خواندن این مصاحبه دعوت میکنیم.
سلام خانم دکتر ممنون که وقتتان را در اختیار ما قرار دادید. خانم دکتر به طورکلی لک چیست؟
من هم سلام میکنم به شما و مخاطبین عزیزتون در مثلث آنلاین. به طور کلی به هر نوع لکه، خال، عیب یا تغییر رنگ پوستی که به دلیل آکنه، سرسفید یا سرسیاه و یا جوش باقی می‌ماند، عبارت لک اطلاق میشود. این لک‌ها میتوانند در هر نقطه از پوست ایجاد شوند، اما بیشتر روی صورت، پشت، سینه، بازوها یا هر قسمت از بدن که فولیکول‌های مو یا منافذ باز دارد ایجاد میشوند. در واقع ایجاد لک روی پوست، یک اتفاق رایج در بسیاری از افراد است.
چگونه بفهمیم پوست مستعد لک داریم؟
اگر این علائمی که ذکر میکنم را دارید پوست شما مستعد لک است:
- رنگ پوست ناهموار
- تغییر رنگ پوست
- خارش یا تحریک پوست
- لکه‌های قهوه‌ای یا قرمز روی پوست
- التهاب پوست
- پیدایش جوش های ملتهب و دردناک
- خشکی پوست
- فوران چرک از برجستگی های صورت
- تغییر بافت پوست از نرم به زبر
لطفا برای مخاطبین ما در مورد چند نوع از انواع رایج لک توضیحات مختصری بدهید:
بله حتما، خب همانطور که گفتیم لک یک اصطلاح گسترده است و میتواند انواع مختلفی داشته باشد. به طور کلی، زخم‌های باقی‌مانده از آکنه یکی از رایج‌ترین انواع لکهای صورت است.
اگر بخواهیم در مورد زخم آکنه صحبت کنیم باید بگیم که اسکار یا زخم در نتیجه آسیب ایجاد شده به لایه میانی پوست ایجاد میشود. هر چیزی که باعث باز شدن پوست شود مانند جوش یا زخم میتواند منجر به زخم شود.
جوش سر سیاه یا کومدون باز، لک پوستی بعدی است که میتوانیم به آن اشاره کنیم. جوشهای سر سیاه زمانی ایجاد میشود که پلاگ پوستی که خود از سبوم و سلول‌های مرده پوست تشکیل شده است، منافذ را بزرگ و باز می‌کند.
جوشهای سرسفید بر خلاف جوشهای سرسیاه، کومدون‌های بسته‌ای هستند که با پوست پوشانده شده‌اند. آنها معمولا قرمز و حساس به نظر می‌رسند و نوک آنها پر از چرک است.
پاپول‌ها برآمدگی‌های کوچک تا متوسط روی پوست هستند که گنبدی شکل هستند. پاپول‌ها میتوانند قهوه‌ای، بنفش، صورتی یا قرمز باشند و میتوانند به صورت راش پاپولار جمع شوند.
پوسچول‌های آکنه، جوش‌ها یا لکهای پوستی هستند که به دلیل تجمع چرک پایه سفید یا زرد دارند. آنها زمانی تشکیل میشوند که چربی، باکتری و کثیفی در منافذ پوست گیر کرده و سلول‌های خونی را برای مبارزه با عفونت جذب می‌کنند.
آکنه ندولار میتواند مورد بعدی باشد. ندول‌ها، برجستگی‌های بزرگ و دردناکی هستند که تا عمق پوست گسترش می‌یابند. ندول‌ها جامد و از نظر اندازه بزرگ‌تر از پاپول‌ها هستند. آنها اغلب بر روی پوست زخم باقی می‌گذارند. برخی از نمونه‌های ندول عبارتند از تگ‌های پوستی و زگیل.
باید به کیست‌های چربی هم اشاره کنیم. کیست‌ها، ساختارهای کیسه مانندی هستند که از چربی، باکتری، گلبول‌های سفید و گلبول‌های قرمز تشکیل شده‌اند. ممکن است ماه‌ها طول بکشد و نیاز به درمان پیشرفته داشته باشند. انواع مختلف کیست‌ها عبارتند از : کیست‌های اپیدرموئید، کیست‌های گانگلیونی و کیست‌های چربی.
لکهای رنگدانه‌ای که به دلیل هایپرپیگمانتاسیون ایجاد میشوند. بروز این نوع لک با ظاهر شدن لکه‌های تیره یا رنگ ناهموار پوست به دلیل تولید بیش از حد ملانین مشخص میشود.
باید به لکه‌های پیری یا لکه‌های کبدی هم اشاره کنیم. لکه‌های پیری معمولاً لکه‌های کوچک و تیره‌ای هستند که میتوانند در هر جایی از بدن که در معرض نور خورشید قرار گرفته‌اند ظاهر شوند. آنها یک نوع شایع از هایپرپیگمانتاسیون هستند و معمولا در افراد بالای 50 سال رخ می‌دهند، اما میتوانند در گروه‌های سنی جوان‌تر نیز رخ دهند.
شاید بد نباشد به عنوان آخرین مورد از لکه‌های ملاسما نام ببریم. ملاسما یک اتفاق رایج در دوران بارداری است. رنگ این لکه‌ها قهوه‌ای به نظر می‌رسد و به دلیل تغییرات هورمونی و همچنین قرار گرفتن در معرض نور خورشید رخ می‌دهد.
ممنون، خانم دکتر چه چیزی باعث ایجاد لک صورت میشود؟
لکهای صورت در اثر عوامل متعددی ایجاد میشود که اغلب منجر به مسدود شدن منافذ پوست میگردند.
لطف میکنید اگر دلایل ایجاد لکه‌های پوستی روی صورت را هم به طور مختصر توضیح دهید.
بله حتما. خب اولین و شاید مهم‌ترین عامل ژنتیک است. دلایل ارثی میتواند باعث ایجاد لک شود. برخی از اختلالات و شرایط ارثی وجود دارد که منجر به ایجاد لک‌هایی مانند بیماری فابری میشود که شامل جهش ژنتیکی است که منجر به ایجاد لکه‌های تیره و قرمز می شود.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید هم مسئله بسیار مهمی است. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه های مضر UV یکی از دلایل رایج لک صورت و هایپرپیگمانتاسیون است.
چرب بودن پوست هم میتوانند از دلایل ایجاد لکه های پوستی باشند. جوش‌ها در نتیجه تولید بیش از حد چربی توسط غدد چربی پوست ایجاد میشوند و به دلیل تجمع کثیفی و سلول‌های مرده پوست، آنها را مسدود می‌کنند.
تغییرات هورمونی نیز از عوامل بروز لکه های پوستی هستند، بیشتر لک‌ها به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری، یائسگی، تغییرات متابولیک و قاعدگی ایجاد میشوند.
رژیم غذایی هم بی تاثیر نیست برای مثال برخی از محصولات لبنی مانند شیر بدون چربی میتوانند باعث آکنه یا جوش در برخی افراد شوند. همچنین، مصرف زیاد قند و رژیم کربوهیدرات ممکن است منجر به ایجاد پاپول و پوسچول شود.
داروهای خاصی هم هستند که از عوارض مصرفشان بروز لکه های پوستی است مانند کورتیکواستروئیدها که ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی باعث آکنه شده و در نهایت منجر به لک صورت شوند.
انواع آلرژی‌ها هم جز عوامل موثرند، برخی از آلرژی‌های غذایی میتوانند باعث تحریک پوست یا برآمدگی‌هایی شوند که بر روی پوست تاثیر می‌گذارد.
روال نادرست مراقبت از پوست شاید ساده ترین عامل ایجاد لکه پوستی باشد. صورت شما در طول روز کثیفی، آلودگی یا گرد و غبار زیادی جمع می‌کند. فقدان یک روال مراقبت از پوست متناسب با نوع پوست شما میتواند منجر به لک صورت شود. همچنین، آرایش‌های سنگین میتواند منجر به مسدود شدن منافذ پوست و در نتیجه لکهای بیشتر صورت شود.
البته مواردی که اشاره کردیم تمام موارد موجود نبودند. هم انواع مختلفی از لک‌ها وجود دارد که به آنها اشاره نشد و هم عوامل متعدد دیگری وجود دارند که باعث بروز لکهای صورت میشوند. توصیه میکنم علاقه‌مندان حتما مقاله « علت ایجاد لک صورت چیست و چگونه درمان میشود؟» را مطالعه کنند.
خانم دکتر آیا لک‌ها به خودی خود از بین می‌روند؟
وقتی صحبت از لکهای صورت میشود، بیشتر آنها بی ضرر هستند و در نهایت از بین می‌روند. پوست ما به محض وقوع لک، مکانیسم دفاعی خود را برای خلاص شدن از شر آن شروع می‌کند. اما ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد تا آنها بسته به نوع لک و زمان بهبودی، از بین بروند.
درمان لکهای صورت چگونه است؟
حذف لکه‌ها و راه حل‌ها دیگر میتوانند به ما کمک کنند تا به صورتی بدون لک دست پیدا کنیم. مراجعه به متخصص پوست برای یافتن گزینه درمانی مناسب امری ضروری است.
داروهای موضعی برای رفع لک کاربردی دارند؟
بله معمولا متخصص پوست، داروهای موضعی را به عنوان اولین خط درمان برای لکهای رایج صورت تجویز می‌کند. در صورت لکهای خفیف تا متوسط، کرم‌ها یا لوسیون‌های موضعی حاوی ویتامین A به طور کلی تجویز میشوند. برخی از نمونه‌ها عبارتند از ترتینوئین، تازاروتن و آداپالن.
متخصصان پوست همچنین استفاده از کرم‌های حاوی بنزوئیل پراکسید و اسید سالیسیلیک را برای از بین بردن لکه‌ها پیشنهاد می‌کنند. محصولات مختلف حاوی اسید سالیسیلیک به عنوان یک ماده موثره به راحتی در بازار موجود است و می‌توان هر روز از آنها برای جلوگیری از لک استفاده کرد. کرم‌ها و ژل‌های موضعی با کاهش التهاب و از بین بردن باکتری‌های موجود در منافذ عمل می‌کنند تا به محو شدن لکه کمک کنند.
داروهای خوراکی چه زمان تجویز می شوند؟
برای افرادی که از لکهای شدید رنج می‌برند، متخصصان پوست ممکن است داروهایی را که باید به صورت خوراکی همراه با داروهای موضعی مصرف شوند، تجویز کنند. معمولا آنتی بیوتیک‌های خوراکی تجویز میشوند و نتایج را می‌توان در عرض 6 هفته مشاهده کرد. تتراسایکلین یک آنتی بیوتیک محبوب است که توسط متخصصان پوست تجویز میشود، اما طول دوره درمان با این دارو از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
همچنین ممکن است پزشک برای درمان انواع خاصی از لک‌ها، قرص‌های ضد بارداری تجویز کند. جدای از آن، برخی از آنتی بیوتیک‌های موضعی بدون نسخه، گزینه‌ای ارزان برای درمان لک هستند. کرم‌های حاوی رزورسینول، آزلائیک اسید و رتین-A برای رفع لک بسیار توصیه میشود.
خانم دکتر لایه برداری شیمیایی چیست؟
لایه برداری شیمیایی گزینه‌های پیشرفته درمانی پوست هستند که برای برداشتن لایه بیرونی پوست استفاده میشوند. لایه برداری با قدرت‌های مختلف مواد شیمیایی یعنی سبک، متوسط و عمیق بر اساس شدت لک انتخاب میشود. برخی از لایه بردارهای شیمیایی محبوب که برای از بین بردن لکه‌ها استفاده میشوند عبارتند از: لایه برداری اسید سالیسیلیک، لایه برداری TCA، لایه برداری اسید پیروویک، لایه برداری جسنر، لایه برداری اسید لاکتیک، لایه برداری گلیکولیک و خیلی موارد دیگر.
آیا لایه برداری با لیزر موثر است؟
لایه برداری با لیزر یک گزینه موثر برای درمان کک و مک صورت است. این درمان با استفاده از انرژی نور لیزر، لایه بالایی پوست را از بین می‌برد و همچنین لایه‌های زیرین را در تولید کلاژن تحریک می‌کند. بسته به شدت لک، بیش از یک جلسه لیزر لایه برداری لازم است. این درمان در از بین بردن جای جوش، لکه‌های ناشی از افزایش سن، تغییر رنگ ناشی از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید، بهبود بافت پوست و همچنین افزایش قابلیت ارتجاعی پوست بسیار موثر است.
چگونه از ایجاد لک صورت جلوگیری کنیم؟
به طور کلی پیشگیری بهترین راه برای داشتن صورت بدون لک است. داشتن عادات بهداشتی سالم نکته ایست که نباید فراموش شود. رعایت بهداشت سالم در اطراف خود اولین گام در جلوگیری از بروز لک است. حتما صبح و قبل از خواب صورت خود را کاملا تمیز کنید. ملحفه و روبالشی خود را هر هفته عوض کنید تا از عفونت باکتریایی جلوگیری کنید.
ایجاد تغییر در رژیم غذایی هم مسئله‌ای بسیار مهم است. داشتن یک رژیم غذایی سالم و غنی از ویتامین C و E به سلامت پوست شما کمک می‌کند. همچنین از مصرف محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و قندهایی که ممکن است شما را ناراحت کنند خودداری کنید.
محافظت در برابر تابش مستقیم نور خورشید را نباید فراموش کرد. محافظت در برابر آفتاب برای جلوگیری از بروز لکه‌های خورشیدی از اهمیت بالایی برخوردار است. همیشه برای محافظت در برابر اشعه های UVA و UVB از کرم‌های ضد آفتاب با طیف وسیع استفاده کنید.
نکته بعدی داشتن روالی منظم برای مراقبت از پوست است. یک رویه مشخص برای مراقبت از پوست را مطابق با نوع پوست خود یا توصیه متخصص پوست اتخاذ کنید. همچنین به دنبال محصولات مراقبت از پوست و آرایش ضد آکنه و بدون چربی باشید که منافذ را مسدود نکنند.
به طور مرتب لایه برداری کنید. لایه برداری منظم پوست و تمیز نگه داشتن منافذ بسیار مهم است. اسکراب‌های ملایم حاوی مواد ضد باکتری یکی از بهترین اسکراب‌های صورت برای رفع لک‌ها محسوب میشوند.
آبرسانی به پوست بسیار مسئله مهمی است. با نوشیدن حداکثر 3 لیتر آب اطمینان حاصل کنید که پوست شما به اندازه کافی هیدراته شده و سموم را دفع می‌کند تا از لکه‌های پوستی جلوگیری شود.
از دست زدن به صورت خود بپرهیزید. در برابر وسوسه لمس دائم صورت خود مقاومت کنید، به خصوص هنگامی که بر روی صورت خود برآمدگی دارید زیرا ممکن است لکه‌ها را بیشتر پخش کند. در آخر هم اینکه استرس را کنترل کنید و از عسل به عنوان ماسکی طبیعی و مناسب استفاده کنید.
به پوست های مستعد لک چه مراقبتی پیشنهاد می کنید؟
یک روال ایده‌آل مراقبت از پوست برای پوست‌های مستعد لک شامل چهار مرحله مهم است که باید با جدیت دنبال شود. پاکسازی، تونر، مرطوب کننده. بسیار مهم است که صورت خود را با یک پاک کننده ملایم و بدون صابون که چربی طبیعی پوست را از بین نبرد، کاملاً تمیز کنید. آن را با یک تونر بدون الکل تمیز کنید تا منافذ خود را سفت کنید و در نهایت از یک مرطوب کننده غیر کومدوژنیک برای پایان دادن به روال مراقبت از پوست استفاده کنید.
یک بار در هفته لایه برداری کنید. یک اسکراب ضد باکتری بهترین اسکراب برای از بین بردن سلول‌های مرده پوست، تمیز کردن منافذ و از بین بردن باکتری‌های موجود در منافذ در نظر گرفته میشود. در اسکراب به دنبال موادی مانند آلفا هیدروکسی اسیدها یا AHA ها باشید زیرا به تقویت بازسازی پوست کمک می‌کند. همچنین، حداقل یک یا دو بار در هفته به آرامی لایه برداری کنید.
محافظت از پوست امری ضروریست. محافظت از پوست در برابر اشعه‌های مضر خورشید بسیار مهم است. هنگام بیرون آمدن از منزل حتما از کرم ضد آفتاب با SPF 15 یا بالاتر استفاده کنید.
مراقبت بهداشتی را فراموش نکنید. دست‌های شما ناقل باکتری‌ها و میکروب‌ها هستند، بنابراین مطمئن شوید که هرگز بدون ضدعفونی کردن دست‌ها، صورت خود را لمس نکنید. این حتی در هنگام استفاده از بالم لب نیز قابل اجرا است. برای استفاده از بالم لب از یک Q-tip یا دست‌های تمیز استفاده کنید.
دیدگاه تان را بنویسید