قناتی در ایران که ساخت آن خارج از توانایی بشر بوده! + تصویر واقعی از شهر جن آباد

قنات قصبه در گناباد

اگر تا به حال به گناباد سفر کرده باشید یا درباره آن پرس و جو کرده باشید. حتما داستان قنات قصبه گناباد را شنیدید. این قنات ساخته ای عظیم، هزارتو، تاریک و مخوف است. این بنای بسیار قدیمی در دل زمین به نظر نمی رسد ساخت دست بشر باشد. آن هم در شهر گناباد! شهری که مردم محلی و ساکنانش باور دارند نام قدیم آن جن آباد به معنی آبادی جن ها بوده است. در طول سال ها به جناباد و سپس گناباد تغییر یافته است!  زیر این شهر افسانه ای ، افسانه ای بزرگ تر مدفون است. برای جدا سازی خیال و واقعیت با  همراه باشید.

ساخته شده به دست جن ها

همان طور که گفته شد غیر قابل تصور است که انسان توانسته باشد چنین تونل های مارپیچی را زیر زمین حفر کند. طبق گفته افسانه در میان پیچ و خم قنات قصبه سرزمین جنیان قرار دارد و هر انسانی که راه ورود به آن را کشف کند اموال آنان را تصاحب می کند.

قناتی مملو از ارواح سرگردان

دسته ای دیگر از افراد بر این باورند که به دستور پادشاه مردان را وادار به حفر قنات می کردند.  به خاطر شرایط سخت و دشوار و نبود کافی هوا تعداد زیادی از آنان هنگام حفر و لایروبی کشته شدند و هیچ اثری از آنان باقی نماند. آن ها با لباس های سپید مانند کفن به داخل قنات می رفتند زیرا همیشه احتمال آن وجود داشت که زنده بر نگردند. این مردان تبدیل به ارواح سرگردانی شدند که در میان این تونل ها زندگی می کنند.

کفاره ی برای گناهان

بهمن از پادشاهان کهن ایران پس از ارتکاب یک گناه بزرگ خود را لایق سلطنت ندید، اما موبدان رای دادند که او برای کفاره گناه خود می‌ تواند یک کار نیک انجام بدهد که خیر آن به عموم برسد. بهمن، هزار قنات در مکان‌ های بی ‌آب اطراف فرمانروایی خود احداث کرد که قنات مهم قصبه گناباد از آن جمله است.

حفارانی با قدهای بسیار بلند

به خاطر فاصله زیاد بین ردپاهایی که در کف قنات دیده می شوند این نظریه مطرح شد که حفاران این قنات حداقل ۲۰ سانتی متر بلندتر از انسان های امروزی بودند. البته به خاطر به خاطر از بین رفتن بعضی از رد پاها، باز کردن چاه های جدید و یا خطا در اندازه گیری نمی تواند علتی علمی باشد.

استفاده ابزاری از دیوها

برخی دیگر از افسانه ها می گویند پس از احتیاج بسیار مردم به آب، شخصی به نام طاهر آب شناس راه کاری برای حل مشکل پیدا کرد. او به دیوها دستور داد  مجرایی بکنند و از بالا دست به سمت پایین ‌دست آب را هدایت کنند و قنات از آن‌ جا به وجود آمد.

حقیقت قنات قصبه

تحقیقات نشان می دهد که قدمت قنات قصبه به حدود دو هزار و پانصد سال قبل بر می گردد و مصادف است با ورود آریایی ها به ایران اما نظریه های دیگری مبنی بر ۷۰۰۰ ساله بودن آن نیز وجود دارد البته برای اثبات آن ها تحقیقات بیشتری نیاز است.  طول این قنات بیش از سی و سه هزار متر است و ۴۷۰ حلقه چاه درون آن زده شده است. عمق بزرگ ترین چاه ۳۰۰ متر است. کسانی که میخواهند قنات را ببینند تنها اجازه بازدید از ۷۰۰ متراز آن که بتون ریزی شده است را دارند. با کمی دقت در این اعداد می توان به دلیل پیداش این تعداد قصه و افسانه در باره این شاهکار مهندسی پی برد.

این قنات نشان دهنده بی آبی منطقه در گذشته دور است و بدین شکل با همتی عظیم و ساخت حیرت انگیز این سازه در زمان های دور این مشکل را حل کردند. در بسیاری از مناطق ایران قنات بود که موجب حل بحران بی آبی شد و آبادانی را برای شهرها و روستاها به ارمغان آورد.

قنات قصبه طولانی ترین و قدیمی ترین قنات جهان است. به محض ورود به آن روشنایی روز محو می شود و تاریکی جای آن را می گیرد. این قنات بعد از گذشت تمام این سال ها هنوز هم آب مورد نیاز شهر را بدون این که کسی توضیحی برای آن داشته باشد تامین می کند. پس از تلاش های بسیار درسال های اخیر ایران موفق شد قنات قصبه را در فهرست آثار یونسکو ثبت کند.

کسانی که قنات را حفر کردند، به شدت آدم‌های عالمی بودند و در زمین‌شناسی، آب‌شناسی و غیره مهارت زیادی داشتند، به طوری که هر یک از رشته‌ های منتهی به رشته اصلی قنات در امتداد یک دره کشیده شده که دره‌ های کلات و دیسفان و خانیک عمیق‌ ترین و پر آب‌ ترین این دره‌ ها است. مطالعات نشان داده که ابتدا قنات در این مکان حفر شده و سپس شهر گناباد بر روی آن ساخته شده است. مردم این سرزمین تا قبل از آن در کنار رودخانه کال شور در ۳۵ متری گناباد زندگی می کردند اما پس از ایجاد خشک سالی و شور شدن آب به فکر احداث قنات افتادند.

در این قنات آب بندهایی تعبیه شده که آبی که در زمستان به آن ها ریخته می شود جذب سفره های زیر زمینی می شود.

گردشگران قصبه

برای این که به اصالت و سلامت قنات قصبه آسیبی وارد نشود مستحکم کردن نیاز به مطالعه و تحقیق دارد. برای این که منطقه برای ورورد گردشگران داخلی  خارجی مناسب باشد لازم است که به ساختن دوباره کوچه باغ های اطراف آن و برق کشی مسیر بازدید بپردازیم. در نقشه زیر می توانید محل دقیق قنات قصبه را مشاهده کنید.