حمیدرضا ترقی: طالبان واقعیت موجود در افغانستان است و باید سهمی در قدرت داشته باشد/ دولت رئیسی باید سیاست‌ورزانه در مواجهه با افغانستان عمل کند/ دولت رئیسی سیاست خارجی را از انفعال بیرون می‌آورد

گروه سیاست مثلث‌آنلاین: سید ابراهیم رئیسی در شرایطی دولت را تحویل می‌گیرد که مناسبات سیاست خارجی بیش از پیش پیچیده می‌شود؛ از یک‌سو تا اینجای کار مذاکرات وین به نتیجه نرسیده است و مشخص نیست که برجام احیا می‌شود و آمریکا به این توافق‌نامه باز می‌گردد و طرف‌های غربی به تعهداتشان عمل می‌کنند یا خیر؟ از سوی دیگر در حوزه منطقه‌ای نیز باتوجه به تصرف بخش عمده‌ای از خاک افغانستان از سوی طالبان و احتمال قدرت گرفتن این گروه در این کشور دولت آینده باید راهبردی منسجم در چگونگی مواجهه با شرایط جدید افغانستان اتخاذ کند.

حمیدرضا ترقی، تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با «مثلث‌آنلاین» شرایط سیاست خارجی ایران را اینگونه توصیف کرد: «اکنون با شرایطی مواجهیم در شرق کشور طالبان بخش اعظم خاک افغانستان را تصرف کرده و آمریکا از این کشور خارج شده است که حتما وضعیت تازه‌ای در سیاست خارجی ایران نسبت به افغانستان پدید می‌آورد؛ از سوی دیگر اسرائیل با ایران در عرصه‌های مختلف اعم از دریایی و سایبری درگیر است و با پدیده نفود این رژیم در ایران مواجهیم. علاوه بر این آمریکا از برجام خارج شده و طرف‌های اروپایی هم به تعهداتشان پایبند نیستند و آن‌طور که به نظر می‌رسد مذاکرات وین هم ثمربخش نبوده است. اروپایی‌ها هم نشان می‌دهند که سر سازش با ایران ندارند؛ شاهد مثالش موضع‌گیری‌های منفی آنها علیه ایران درباره مسائل حقوق بشری است؛ بنابراین در مقطع کنونی ایران با چالش‌های مهمی در حوزه سیاست خارجی مواجه است و دولت آقای روحانی مسائل حل‌نشده‌ای را برای دولت بعدی باقی گذاشته است».

او درباره ضرورت‌های سیاست خارجی در دولت رئیسی گفت «آقای رئیسی به‌طور قطع در حوزه سیاست خارجی سعی می‌کند در چارچوب مصوبات شورای عالی امنیت ملی و مجلس عمل موضع انفعالی نداشته باشد. سران کشورهای جهان هم با پیام‌های تبریکشان به آقای رئیسی نشان دادند که مترصد برقراری ارتباطی سازنده با ایران هستند و آقای رئیسی هم تمایل دارد با کشورهای قدرتمند دنیا مانند روسیه و چین و کشورهای منطقه ارتباطی منطقی داشته باشد تا بتواند گام‌های مؤثری در جهت تحکیم جایگاه ایران بردارد. از طرفی اگر قرار باشد تحریم‌های آمریکا ادامه داشته باشد، به جای آنکه چشم به تحرک غربی‌ها بدوزد، سعی کند تا تحریم‌ها را بی‌اثر کند».

او ادامه داد: «موضوع افغانستان هم به شدت مهم است و ایران بر اساس مذاکرات بین‌ افغانی می‌کوشد طالبان سهمی در قدرت داشته باشد زیرا طالبان یک واقعیت اجتناب ناپذیر است و حکومت فعلی افغانستان و می‌شود با توجه به تغییر و تحولاتی که رخ خواهد داد، انتظار داشت که بعد از این با سهم طالبان در قدرت، این کشور در برابر آمریکا منفعل نباشد و بر اساس منافع ملی افغانستان عمل کند».

این فعال سیاسی در پاسخ به این پرسش که آیا با حاکم‌شدن طالبان به عنوان یک گروه ایدئولوژیک آیا واقعا منافع افغانستان و امنیت کشورهای همسایه‌اش مانند ایران تأمین می‌شود یا نه، اظهار کرد: «ما می‌دانیم که طالبان دست‌ساز آمریکاست؛ همان‌طور که دولت فعلی افغانستان نیز مشروعیتش را از آمریکا و نه از مردم این کشور گرفته است زیرا در شرایطی که 25میلیون واجد شرایط رأی‌دادن در افغانستان وجود دارند، دولت تنها با دو میلیون رأی روی کار آمده است که هم آقای غنی و هم آقای عبدالله خود را رئیس‌جمهور می‌دانستند و هر دو برای خود مراسم تحلیف برگزار کردند که در نهایت با هماهنگی آمریکایی‌ها با یکدیگر کنار آمدند. این دولت مردمی نیست و نمی‌تواند خواسته‌های مردم افغانستان را تأمین کند. در مقابل طالبان حقوق شیعیان را به رسمیت شناخته است و اکنون بیش از 70درصد خاک این کشور را در اختیار دارد و حتما باید سهمی در قدرت داشته باشد زیرا یک واقعیت حتمی در افغانستان محسوب می‌شود. البته این سخن به این معنا نیست که حکومت به طور کلی در اختیار طالبان باشد بلکه باید سهمی در قدرت داشته باشد و تأکید می‌کنم که باتوجه به این واقعیت موجود به رسمیت‌شناختن حکومت طالبان موضعی منطقی نیست زیرا این مسئله باعث می‌شود که یک گروه تروریستی که زایده آمریکاست خود را بر مبانی قانونی تحمیل کند».

ترقی در پایان گفت: «با در نظر داشتن همه این مسائل ایران باید به شدت سیاست‌ورزانه در قبال افغانستان رفتار کند و از سوی دیگر در مواجهه با غربی‌ها هم اگر بنا باشد که آنها به تعهداتشان در برجام عمل نکنند، اصراری به ادامه حضور در برجام نداشته باشد».