غریب‌آبادی: آمریکا از روز اول اجرای برجام کارشکنی را آغاز کرد

کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان ملل و سایر سازمان های بین المللی مستقر در وین، به دعوت مسئولین آکادمی ملی علوم "لینچای" ایتالیا، در بیست و یکمین کنفرانس بین المللی ادواردو آمالدی در مورد عدم اشاعه، شرکت و سخنرانی کرد.

غریب آبادی در ابتدای سخنرانی خود با تاکید بر اینکه موضوع امنیت، یک نگرانی جهانی است که نیاز به راه حل و مشارکت جهانی دارد، گفت: سلاح های هسته ای، بزرگترین تهدید جهانی برای صلح و امنیت بین المللی است، به طوری که تنها بخش کوچکی از زرادخانه های موجود هسته ای برای نابودی حیات بر روی زمین کفایت می کند. حدود 15 هزار سلاح اتمی وجود دارد که 2 هزار مورد آن ذیل دکترین های هسته ای دارندگان آنها، آماده بکارگیری می باشند.

وی، در ادامه با اشاره به اینکه معاهده عدم اشاعه سلاح های اتمی (ان.پی.تی) زیربنای خلع سلاح، عدم اشاعه، و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای است و اگر نقاط ضعفی وجود دارد، به خاطر عدم اجرای موثر و کامل آن می باشد، گفت: یکی از چالش‌های پیش روی عدم اشاعه اتکای برخی دولت های دارای سلاح هسته ای به ویژه آمریکا به استفاده از این دسته از سلاح ها در دکترین نظامی خود و گسترش روز افزون نقش آن در برنامه های نظامی این کشورها است. سلاح های هسته ای برای آمریکا نه تنها ابزاری برای بازدارندگی، بلکه وسیله ای برای تهدید علیه دولت های هسته‌ای دیگر و همچنین سایر دولت های غیر هسته ای می باشد. در همین راستا، می توان به سیاست جدید بازنگری هسته‌ای آمریکا در سال 2018 اشاره کرد که نقض کامل ان.پی.تی است.

سفیر و نماینده دائم کشورمان، موضوع خلع سلاح هسته ای کامل و جامع را یکی از چالش های فراروی معاهده ان.پی.تی دانست و افزود: در میان دولت هایی که سلاح هسته ای ندارند، موجی از عدم اعتماد در این خصوص وجود دارد که ان.پی.تی آنها را از دستیابی به سلاح هسته ای بازداشته، در حالی که دولت های دارنده سلاح هسته ای، گام های اندکی را به سمت خلع سلاح برداشته و تعهدات خود ذیل ماده ۶ این معاهده را انجام نداده اند.

غریب آبادی در ادامه سخنرانی خود به دو مولفه خلع سلاح و عدم اشاعه و ارتباط بین این دو پرداخت و ضمن اشاره به اینکه این دو موضوع، دو روی یک سکه بوده و یکدیگر را تقویت می کنند، افزود: این دو مولفه در کنار تعهد به استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای، پایه های اصلی مندرج در معاهده ان.پی.تی را شکل می دهند.

وی تاکید کرد: همانگونه که در سند نهایی کنفرانس بازنگری ان.پی.تی در سال 2000 نیز آمده است: هدف عدم اشاعه، مشروعیت خود را از هدف بزرگ‌تر خلع سلاح می گیرد.

وی با اشاره به اینکه منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه خواسته طولانی مدت کشورهای این منطقه بوده که برنامه لجام گسیخته سلاح‌های هسته ای اسرائیل آن را تهدید کرده، افزود: رژیم اسرائیل عضو هیچ یک از معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات نبوده و هرگز تمایل خود برای پیوستن به ان.پی.تی را اعلام ننموده است. این رژیم به برنامه های هسته ای خود بدون قرار دادن آنها تحت نظارت آژانس ادامه داده و به کشورهای همسایه خود تجاوز و آنها را تهدید می کند. لذا، هیچ چشم انداز روشنی از منطقه عاری از سلاح های هسته ای در خاورمیانه به دلیل مخالفت آمریکا و برخی کشورهای دیگر وجود ندارد.

غریب آبادی در بخش دیگری از سخنرانی خود، موضوع ایران و اقدامات و دستاوردهای حاصله از سوی کشورمان در حوزه عدم اشاعه را تشریح و با اشاره به اینکه ایران نخستین کشور پیشنهاد دهنده منطقه عاری از سلاح هسته ای در سال 1974 و همچنین عضو تمامی معاهدات سلاح های کشتار جمعی می باشد، افزود: ایران موافقت نامه جامع پادمان آژانس و همچنین پروتکل الحاقی را ذیل برجام به صورت داوطلبانه و موقت اجرا می کند.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران نه صرفا به خاطر عضویت در معاهدات سلاح های کشتار جمعی، بلکه همچنین بر مبنای اصول و اعتقادات دینی، هرگونه تولید، ذخیره و استفاده از سلاح های هسته ای را بر مبنای حکم رهبر معظم انقلاب ممنوع می داند. جمهوری اسلامی ایران علیرغم اینکه خود قربانی سلاح های کشتار جمعی می باشد، با این حال، این دسته از سلاح ها هیچ جایگاهی در دکترین امنیتی آن ندارند.

سفیر و نماینده کشورمان در ادامه با اشاره به برجام، اهداف، روندها و مکانیسم های حقوقی و اجرایی و تعهدات طرفین، و همچنین آخرین وضعیت و مشکلات پیرامون آن را تشریح نمود.

وی افزود: ایالات متحده پس از خروج از برجام، به اعمال فشار حداکثری برای نابودی برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت ادامه داد و حتی دیگران را تهدید به تنبیه در صورت اجرای تعهداتشان ذیل برجام و قطعنامه شورای امنیت نمود.

غریب آبادی همچنین با اشاره اینکه آمریکا در خط مقدم اعمال تحریم های فراسرزمینی بوده و از هیچ تلاشی از جمله تحریم تجاری، اختلال در جریان سرمایه گذاری و مالی، بلوکه کردن دارایی ها، و منع رفت و آمد جهت تحمیل خواسته های خود بر جهانیان دریغ نمی کند، افزود: این کشور که خود را پلیس خودخوانده جهانی می داند، در حال پایمال نمودن هرگونه حقوق و هنجار بین المللی است.

وی خاطرنشان کرد: با این حال، ایران بر خلاف آمریکا و به درخواست سران دولت های باقیمانده در برجام که وعده جبران فوری پیامدهای خروج آمریکا از برجام را داده بودند، تصمیم به تعویق اجرای کاهش تعهدات خود ذیل بندهای 26 و 36 برجام گرفت و به اجرای کامل آن ادامه داد، ولی متاسفانه نتیجه ای در این خصوص حاصل نشد. لذا، ایران تصمیم به اجرای حقوق خود ذیل بندهای مذکور برای اعاده بخشی از توازن به برجام گرفت. با این وجود، کاهش تعهدات ایران ذیل برجام خللی در همکاری ایران با آژانس در راستای اجرای پروتکل الحاقی ایجاد نکرده است و همکاری های ایران و پایبندی ایران به برجام نیز در 15 گزارش منتشره توسط آژانس تاکید شده است.

غریب آبادی با اشاره به اینکه حسب اظهارات مقامات آژانس،  این سازمان قوی ترین رژیم راستی آزمایی خود را در ایران دارد، به آمار بازرسی های آژانس از ایران در سال ٢٠١٨ و همچنین مقایسه وضعیت ایران قبل و بعد از برجام از منظر تعهدات هسته ای پرداخت و گفت با این وجود رییس جمهور آمریکا این را بدترین توافق آمریکا خوانده است!

سفیر و نماینده دائم کشورمان در جمعبندی سخنان خود با اشاره به اینکه آغاز گفتگوها برای خلع سلاح ذیل یک مکانیزم نظارتی و راستی آزمایی قوی در یک چارچوب زمانی منطقی، نیاز ضروری یک معاهده حذف سلاح هسته ای است، افزود: برای پایداری رژیم عدم اشاعه در طولانی مدت، نیاز به پیشرفت واقعی به سمت خلع سلاح وجود دارد. وی تاکید کرد که بقای معاهده بستگی به این دارد که آیا یک چارچوب غیر تبعیض آمیز و جامع برای خلع سلاح ایجاد بشود یا خیر؟

غریب آبادی یکی از تدابیر موثر در دستیابی به خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای را فشار مداوم بر رژیم اسرائیل جهت عضویت فوری و بدون قید و شرط به ان.پی.تی و قرار دادن همه تاسیسات و فعالیت های این رژیم ذیل پادمان های آژانس دانست. از دیگر پیشنهادات وی، ایجاد مشوق های بیشتر برای دولت های غیر هسته ای به ویژه در حوزه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای بود.

سفیر کشورمان توافق هسته‌ای را یک پایه خوب برای اعتمادسازی میان ایران و دیگر طرفین توافق دانست که تبدیل به چارچوبی برای همکاری از جمله در حوزه صلح آمیز هسته ای گردیده است.

وی ضمن تاکید بر اینکه ایران کماکان به عمل درون برجام علیرغم تحریم های آمریکا ادامه داده است، خاطرنشان کرد: با این حال، ایران باید از مزایای اقتصادی برجام که حق آن است، بهره مند گردد. ایران کماکان به اهمیت دیپلماسی و چندجانبه گرایی به عنوان ابزار عملی برای حل اختلافات اعتقاد دارد؛ لذا به حمایت از برجام ادامه داده و آماده است تا با جامعه بین المللی و سایر طرف های برجام جهت یافتن راه های عملی موثر برای حفظ آن رایزنی و گام های برداشته شده را در صورت تحقق مطالبات مشروع خود به عقب برگرداند. لذا، هم اکنون نوبت سایر کشورهای باقی مانده در آن است تا حسن نیت خود را ثابت و گام های جدی و عملی را برای حفظ برجام بردارند. 

لازم به توضیح است این کنفرانس هر دو سال یکبار برگزار می شود. نشست امسال نیز در شش پانل و دو میزگرد تخصصی برگزار شد. البرادعی، مدیرکل پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مدیرکل سازمان اروپایی تحقیقات هسته ای، دبیرکل وزارت خارجه ایتالیا، معاون پادمان آژانس، دبیرکل پاگواش، دبیر اجرایی سابق سازمان معاهده منع جامع آزمایش های اتمی، و رییس کمیسیون انرژی اتمی پاکستان نیز برخی دیگر از سخنرانان این کنفرانس بودند.

فدریکا موگرینی و معاون دبیرکل سازمان ملل نیز به صورت ویدیویی در این نشست شرکت کردند.