ایران به‌هیچ وجه به جایگاه مطلوب در انرژی‌های تجدیدپذیر نرسیده است

سید هاشم اورعی در حاشیه دهمین نمایشگاه بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر، بهره‌وری و صرفه‌جویی انرژی در جمع خبرنگاران گفت: متاسفانه ایران نتوانسته ظرفیت‌های بالقوه موجود در این صنعت را به بالفعل تبدیل کند. براساس برنامه توسعه پنجم قرار بود با رشد پنج درصدی تجدیدپذیرها در پایان برنامه مواجه باشیم، اما عملا اتفاق چندانی رخ نداد. در حال حاضر نیزدر برنامه ششم توسعه ارتقا 5000 مگاوات انرژی تجدیدپذیر در برنامه دیده شده، به عبارت دیگر بر اساس این برنامه باید سالی هزار مگاوات تولید انرژی از طریق تجدیدپذیر ها داشته باشیم که اگر بخواهیم منطقی صحبت کنیم باید بگویم از زمانی که برنامه ششم ابلاغ شده شاید چیزی نمانده که به یک سال برسد ولی عملا هیچ نشانی از تولید 1000 مگاوات دیده نمی‌شود.

رئیس هیات مدیره انجمن علمی انرژی بادی ایران با اشاره به این‌که بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته در این انجمن، توسعه انرژی بادی و به عبارت بهتر تجدیدپذیرها 13 مورد منفعت را می‌تواند به کشور برساند که یکی از این موارد اشتتغال است، ادامه داد: علاوه براین یکی از ایراداتی که در نیروگاه های حرارتی وجود دارد این است که آب زیادی مصرف می کنند، درحالی که نیروگاه های بادی و خورشیدی آب هم مصرف نمی کنند. از سوی دیگر 20 درصد از کل آلایندگی در کشور ناشی از عملکرد نیروگاه های حرارتی است که همین چند نکته کوچک لزوم توجه بیشتر دولت به توسعه تجدیدپذیرها را نشان می دهد.

وی در تشریح دلایلی که باعث شده هنوز انرژی‌های تجدیدپذیر به توسعه مقبولی دست پیدا نکنند، گفت: اینکه چرا نمی‌شود موضوعی قابل بحث است. به اعتقاد من این مساله به چند متغیروابستگی دارد، اولا باید افرادی که مسوولیت کار را برعهده گرفته اند احساس مسوولیت بیشتری نسبت به این موضوع داشته باشند. علاوه بر این یک مساله ای که بسیار مهم شناخته شده، بحث فاینانس و تامین مالی است. تا تامین مالی نباشد، این صنعت پا نمی گیرد. از سوی دیگر در مورد قوانین باید گفت که به اعتقاد بنده مجلس به حد کافی قوانین حمایتی تصویب کرده، اما از بعد نظارتی هیچ کاری صورت نگرفته؛ بنابراین لازم است توسعه تجدیدپذیرها از جایی همچون ریاست جمهوری و دفتر معاونت اول و معاون اقتصادی مورد راهبری و توجه قرار بگیرد و مجلس نیز نظارت بیشتری به این مساله داشته باشد و به طور کلی باید گفت که این صنعت به یک هماهنگ کننده نیاز دارد.

اورعی میزان ظرفیت منصوبه نیروگاهی کل کشور را 75 هزار مگاوات و ظرفیت منصوبه انرژی بادی را 200 مگاوات اعلام کرد و افزود: این عدد واقعا محدود است؛ در مقابل حدود 9000 مگاوات مجوز احداث نیروگاه بادی در اختیار مردم قرار دارد، در اینجا بهتر بود ساتبا ایراد کار را دربیاود که چرا این مجوزها عملیاتی نشده است؛ اما باز هم متاسفانه اقدامی در این مساله نیز انجام نشده است. از سوی دیگر در حوزه سرمایه گذاری داخلی، باتوجه به اینکه شبکه بانکی کشور امکان تامین منابع مالی چنین پروژه هایی را ندارد، هیچ امیدی به اینکه ما بتوانیم از منابع مالی داخل کشور استفاده کنیم موجود نیست. در حوزه سرمایه گذاری ارزی نیز با توجه به کم بودن منابع صندوق توسعه ملی روزنه امیدی وجود ندارد.

به گفته رئیس هیات مدیره انجمن علمی انرژی بادی ایران، راه چاره این است که باید به دنبال سرمایه گذاری خارجی برویم؛ اخیرا سازمان های بین المللی ریسک سرمایه گذاری در ایران را از عدد 6 به 5 کاهش دادند که این مساله اتفاق بزرگی بود که می تواند نقش تاثیر گذاری در توسعه تجدیدپذیرها را به شرط فراهم شدن زیرساخت های داخل داشته باشد. اما علت اینکه چرا این سرمایه‌گذاری‌ها عملیاتی نمی‌شود، این است که آنقدر در صندوق توسعه ملی، بانک عامل، وزارت نیرو و سازمان مدیریت، قوانین متناقض و ناهماهنگی وجود دارد که کار به درستی پیش نمی رود.

وی با تصریح این‌ نکته که "قطعا با شرایط فعلی نمی توانیم به برنامه ششم در راستای توسعه تجدید پذیرها و تحقق تولید 5000 مگاوات امید داشته باشیم"، ادامه داد: باوجود اینکه در حال حاضر فرانسه، ایتالیا، دانمارک، اتریش و کره‌جنوبی برای همکاری اعلام آمادگی کرده اند، اما ما توانایی جذب این سرمایه را نداریم و برای تسهیل راه سرمایه گذاری باید شرایطی که در بازار بین المللی مورد تایید قرار گرفته را بپذیریم و بر اساس آن گام برداریم.

اورعی با طرح این موضوع که "مشکل ما در توسعه انرژی های تجدیدپذیر به هیچ عنوان مهندسی نیست، مشکل ما تفکر حاکم در راستای عدم پا گرفتن صنایع جدید است"، افزود: این در حالی است که آینده دولت در گرو صنایعی است که امروز مورد غفلت قرار گرفته، در بهترین حالت اگر نگوییم صنعت نفت و گاز صنعت گذشته است، قطعا صنعت امروز است. لذا نسل ما وظیفه این را دارد که شرایط را برای نسل آتی فراهم کند و برای این مهم نباید از هیچ خدمتی دست بردارد.

وی افزود: تنها راه‌حل این است که انقدر آگاهی عمومی در مورد مسایل زیست‌محیطی و آینده نگری کشور ارتقا پیدا کند که توسعه تجدیدپذیرها به مطالبه اجتماعی تبدیل شود و تنها در این شرایط است که می توان از دولت انتظار داشت تا به دنبال توسه انرژی های پاک باشد.

براساس این گزارش، دهمین نمایشگاه بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر، بهره‌وری و صرفه‌جویی انرژی از دوم تا چهارم اسفند در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران درحال برگزاری است.